تحلیل روز
تعداد بازدید : 107
سفر بایدن و «توافق نامه های ابراهیمی»!
احمدکاظم زاده -سفر «جو بایدن» رئیس جمهورآمریکا به سرزمین های اشغالی فلسطین و عربستان با نقدهای زیادی مواجه شده است. یکی از نقدهای وارد شده تقارن این سفر با ایام حج است که انتخاب چنین زمانی برای این سفر نمی تواند تصادفی باشد. چارچوبی که طراحان و مجریان دور جدید روند سازش و عادی سازی روابط میان رژیم صهیونیستی و برخی از کشورهای عربی و اسلامی منطقه انتخاب کرده اند، این است که به توافق نامه هایی که در این روند منعقد می شود، عنوان ابراهیمی اطلاق کنند. علت اتخاذ این رویکرد این است که پیش از آغاز دور جدید سازش، بنا بود طبق طرح مصوب سران عرب در نشست بیروت در سال 2000 که بانی و پیشنهاد دهنده آن «امیرعبدا...» ولیعهد وقت عربستان بود، هرگونه عادی سازی روابط با اسرائیل به تشکیل دولت فلسطینی به پایتختی بیت المقدس و خروج اسرائیل از بقیه سرزمین های عربی طبق قطعنامه های 242 و 338 شورای امنیت مشروط شود اما دور جدید سازش در اواخر دوره «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری پیشین آمریکا درست پس از آن شروع شد که اسرائیل نه تنها به این شروط اعراب عمل نکرد بلکه با حمایت دولت ترامپ به الحاق رسمی اراضی اشغالی جولان به فلسطین اشغالی اقدام کرد و در عین حال در اقدامی مشابه در کرانه باختری برای الحاق شهرک های یهودی نشین واقع در این اراضی به اراضی اشغالی سال 1948 موسوم به اسرائیل دست به کار شد. درعین حال آمریکا با زیرپاگذاشتن تعهدات خود به انتقال سفارت خود از تل آویو به بیت المقدس اقدام کرد و عملا در کنار رژیم صهیونیستی قرار گرفت. در چنین شرایطی برای این که به دور جدید سازش، مشروعیت و مقبولیت داده شود، از عبارتی تحت عنوان توافق نامه های ابراهیمی استفاده شد تا این بار افکار عمومی جهان عرب و جهان اسلام با امکان رابطه با رژیم صهیونیستی کنار بیایند. این موضوع به این دلیل برای طراحان و مجریان دور جدید روند سازش و عادی سازی روابط میان اعراب و رژیم صهیونیستی اهمیت و ضرورت دارد که در دور اول به رغم گذشت چند دهه از روابط میان برخی از دولت های عربی مانند مصر با اسرائیل، هنوز روابط به عرصه مردمی کشیده نشده است و سفارت آمریکا نیز در قاهره در طبقه فوقانی یک ساختمان تجاری قرار دارد و البته وضعیت مشابهی نیز در بحرین که به تازگی به این جرگه اضافه شده، حاکم است. این وضعیت برای عربستان که از یک سو بانی طرح سران عرب و از دیگر سو تاکنون خود را به عنوان رهبر جهان اسلام معرفی کرده بود، بسیار سخت و دشوار است و هزینه های سنگینی می تواند برای این کشور به همراه داشته باشد و به همین دلیل این کشور به رغم این که به صورت پنهانی انواع روابط و همکاری ها را با رژیم صهیونیستی طی سال ها داشته است اما در آشکار سازی روابط خود با احتیاط عمل می کند. در مقابل رژیم صهیونیستی که به شدت و سرعت بر آشکار سازی روابط تل آویو - ریاض تاکید و پافشاری می کند، می خواهد عربستان را به آشکارسازی روابط خود با این رژیم متقاعد کند تا از این طریق زمینه را برای تشویق و تهییج دیگر کشورها برای پیوستن به دور جدید سازش فراهم کند. یکی از این ترفندها، همزمان کردن سفر جو بایدن به اسرائیل و عربستان با ایام حج است تا از این طریق آن را در ادامه توافق نامه های ابراهیمی معرفی و تبلیغ کند. با این حال به نظر می رسد این ترفند می تواند نتایج عکس به همراه داشته باشد چون به طور آشکارا سوء استفاده سیاسی از حج برای مقاصد سیاسی است که طبق آن رژیم صهیونیستی می خواهد برای همیشه به امکان تشکیل دولت فلسطینی آن هم به دست آن دسته از دولت های عربی و اسلامی که به این جرگه می پیوندند، مهر تایید بزند و آمریکا و دولت بایدن هم می خواهد به نفت عربستان و درآمدهای نفتی آن برای مقابله با چالش های ناشی از جنگ اوکراین دست یابد.