ردپای شرکت های «تراستی» و نااطمینانی اقتصادی در تنش ارزی
اظهارنظر کارشناسان نشان می دهد تحولات 3 ماه پایانی سال و نیز برخی تحولات درخصوص شبکه ارزی کشور را باید از جمله دلایل رشد نرخ ارز در روزهای اخیر دانست
حقگو-نرخ ارز در بازار غیررسمی در شرایطی تا 38 هزار و 500 تومان بالا رفته که بررسی های میدانی، تقاضای فیزیکی برای آن را نشان نمی دهد و همین موضوع احتمال شکل گیری جو روانی برای نرخ های بالاتر ارز در فضای مجازی را نیز مطرح می کند. در این حال، رجوع به نظرات کارشناسان، دلایل جدیدی را برای افزایش های اخیر نرخ ارز نشان می دهد که از جمله آن می توان به تحولاتی در حاشیه شبکه ارزی کشور و نیز تحولات سه ماه پایانی سال اشاره کرد. هر چند به نظر باید منتظر اظهارنظرهای بعدی مقامات رسمی درخصوص تحولات ارزی بود.
به گزارش خراسان، در ادامه تحولات بازار ارز و سکه، این دو شاهد روند متفاوت نرخ در روز گذشته بودند. بر این اساس، نرخ دلار در بازار غیررسمی که دو روز قبل تا مرز 38 هزار تومان پیش رفته بود، دیروز 500 تومان دیگر به افزایش خود ادامه داد و تا 38 هزار و 500 تومان نیز رسید، هر چند شبکه اطلاع رسانی ارز و طلا، این میزان را بر اساس معاملات رسمی، حدود 37 هزار و 394 تومان نشان داد که رشد قیمت اندکی را نسبت به دو روز قبل نشان می دهد. با این اوصاف، قیمت سکه دیروز شاهد افت قابل توجهی بود. بر این اساس، هر قطعه سکه با کاهش حدود 402 هزار تومان، از میانه کانال 18 میلیون، به حدود 18 میلیون و 200 هزار تومان عقب نشینی کرد.
تقاضای اندک دلار غیررسمی در قلب معاملات ارزی تهران
به رغم این تحولات، بررسی های میدانی نشان می دهد در میدان فردوسی تهران به عنوان مرکز معاملات ارزی کشور، خبری از معاملات گسترده ارز نیست. طبق گزارش خبرگزاری فارس با وجود آن که خرید و فروش ارز خارجی از صرافی هم اکنون تخلف است، بعد از ظهر دیروز دلالان ارزی مقابل صرافی ها حضور داشتند. این دلالان فروشنده ارز بودند و دلار را برای فروش با نرخ آزاد (غیر رسمی) عرضه می کردند اما هیچ تقاضایی برای خرید دلار آزاد این دلال ها وجود نداشته است. به گزارش خراسان، البته نبود معاملات فیزیکی به معنی حذف آن ها نیست. در این باره با توجه به تفکیک حساب های شخصی از تجاری و نیز سامان دهی دستگاه های POS، به نظر می رسد نهادهای مسئول از جمله بانک مرکزی در روزهای آینده گزارش هایی مبنی بر رصد و مهار دلالان کلان ارزی ارائه کنند. با همه این تفاسیر و در سوی دیگر ماجرا باید گفت حذف معاملات دلالی الزاماً به معنی حذف تقاضا و انتظارات تورمی در بازار نیست و به رشد قیمت ها در بازار باید از مسیر اقتصادی خود توجه و مهار شود.
3 دلیل احتمالی رشد نرخ ارز به بیان کارشناسان
اگر چه با وجود تورم حدود 40 درصدی در کشور، کاهش تدریجی ارزش پول ملی دور از انتظار نیست اما اظهارات روز گذشته کارشناسان و فعالان اصلی بازار ارز، زوایای جدیدی از چرایی شوک ارزی اخیر را نشان می دهد.
در این زمینه یادروج قائم مقام کانون صرافان کشور در گفت و گو با فارس، به تحت فشار قرار گرفتن سیستم تراستی ایران در کشور امارات در هفته گذشته اشاره کرده است. طبق بررسی های خراسان، شرکت های تراستی، شرکت هایی هستند که با توجه به وجود تحریم های آمریکا، برای مبادلات ارزی کشور به کار گرفته می شوند. با این توضیحات مشخص می شود که یک ریشه رشد نرخ دلار را باید عوامل برون زا دانست.
از سوی دیگر علی مروی اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی به عوامل دیگری در خصوص افزایش نرخ ارز در روزهای اخیر اشاره می کند. وی با بیان این که نوسان ارزی اتفاق افتاده در کشور دلایل متعددی دارد، اظهار کرد: به نظر میرسد دلیل اصلی افزایش نرخ ارز در روزهای اخیر، اطمینان نداشتن مردم از شرایط پایان سال دولت و چشمانداز اقتصادی کوتاه مدت پیشِ روست. وی افزود: وقتی که دولتها عموما در سه ماه پایان سال، برای جبران کسری بودجه خود با استفاده از ظرفیت بانک مرکزی اقدام می کنند، بنابراین مردم حتی حرف رئیس کل بانک مرکزی مبنی بر مازاد عرضه ارز (در روزهای اخیر) را باور نمی کنند و همین مسئله عامل افزایش قیمت میشود.
در کنار همه این مسائل البته نباید از تاثیر انتظارات تورمی و رشد تقاضا بر بازار ارز، ناشی از فضای سیاست خارجی غافل شد. دنیای اقتصاد در این زمینه اظهار کرده است: کمرنگ شدن احتمال رفع تحریمهای اقتصادی موجب افزایش سطح انتظارات تورمی در جامعه شده که در نتیجه این انتظارات، افراد با هدف در امان نگه داشتن ارزش داراییهای خود در برابر موج تورمی اقدام به سرمایهگذاری در بازارهایی مانند سکه و ارز میکنند.
راهکار کوتاه مدت و میان مدت برای مدیریت بازار ارز چیست؟
مروی در تشریح راهکارهای احتمالی مهار شوک ارزی گفت: مهم ترین راهکار کوتاه مدت، حذف فروش ارز کاغذی است که در کشور ما و چند کشور معدود جریان دارد.
وی ادامه داد: فروش ارز کاغذی در صرافیها زمینه بازیگری تقاضای کاذب را ایجاد کرده و همین مسئله عامل مهم افزایش قیمت ارز است. طبق اظهارات این کارشناس اقتصادی، راهکار بلند مدت را نیز باید در قوانینی مبنی بر مالیات بر عایدی سرمایه جستوجو کرد زیرا همزمان با افزایش نرخ ارز، بازارهای سرمایهای موازی در کشور با افزایش قیمت مواجه میشوند و دولت هم هیچ ابزاری برای مدیریت این مسئله ندارد.