خروج هایی که به خیر گذشت !
نگاهی به چند سانحه خروج از باند که تلفات جانی نداشته است ،چه هواپیماهایی در این سوانح نقش بیشتری داشته اند ؟
صالحی- یک حادثه دیگر و چند ساعت دلهره و اضطراب، حادثه ای که می توانست پایان تلخی برای 135 مسافر هواپیمایی کاسپین داشته باشد. صبح روز گذشته هواپیمای هواپیمایی کاسپین ساعت 6 و 44 دقیقه از فرودگاه مهرآباد به سمت ماهشهر پرواز می کند و هنگام فرود به گفته مدیر روابط عمومی سازمان هواپیمایی کشوری، هواپیما از باند خارج می شود، هرچند تصاویر نشان می دهد هواپیما در جاده کنار فرودگاه فرود آمده که خوشبختانه این اتفاق هیچ تلفاتی نداشته است. شاید جالب باشد بدانید این هواپیمای MD متعلق به شرکت هواپیمایی کاسپین، طی سه سال اخیر دو سانحه دیگر را پشت سر گذاشته است! تاریخچه ای نگران کننده برای این هواپیمای 26 ساله که بارها و بارها در میان شرکت های هواپیمایی مختلف در چند نقطه از کره خاکی دست به دست شده و امروز با سانحه ای در جنوب کشورمان در کانون توجه عموم قرار گرفته است. با این حال با مرور سوانح هوایی در 10 سال اخیر که با خروج هواپیما از باند همراه بوده، می بینیم حدود 50 فقره خروج از باند هواپیماها را داشتیم که خوشبختانه بیشتر آن ها با مهارت خلبان ها بدون این که کسی جانش را از دست بدهد به سرانجام رسیده است و در بیشتر آن ها پای چرخ ها در میان بوده، چرخ هایی که یا باز نمی شوند یا می ترکند! امروز سعی کرده ایم ضمن مرور چند نمونه از این حوادث، دلیل این اتفاقات را هم بررسی کنیم.
تاریخچه سوانح هواپیمای حادثه دیده ماهشهر
۲۲ دی ۱۳۸۹: این هواپیما که در خدمت شرکت Air Burkina بوده، هنگام فرود در پاریس به دلیل اشکال در سیستم ناوبری هواپیما و دو بار تلاش ناموفق در نشستن، در مرتبه سوم در اواسط باند روی زمین نشسته و به دلیل ترمز شدید، در چند متری انتهای باند متوقف شده است.
۳۱ تیر ۱۳۹۶: این هواپیما تهران را به مقصد شیراز ترک و به علت اشکال در سیستم برق کابین خلبان، درخواست فرود در فرودگاه اصفهان را کرد و در ساعت ۲۲:۲۰ در این فرودگاه به زمین نشست.
۲ آبان ۱۳۹۶: تایر شماره یک (سمت چپ) این هواپیما که از عسلویه قصد فرود در فرودگاه مشهد را داشت، هنگام نشستن روی باند فرودگاه ترکید و هواپیما در انتهای باند متوقف شد.
درگیری لفظی مدیرو خلبان دلیل خروج از باند!
با بررسی های ما در 10 سال گذشته، فرودگاه هاشمی نژاد شاهد تعداد نسبتا زیادی حادثه خارج شدن هواپیما از باند بوده است البته تعداد زیاد پرواز ها به این فرودگاه در این آمار بی تاثیر نیست . حدود 15 پرواز در طول این 10 سال از باند خارج شده اند که خوشبختانه در بسیاری از موارد حادثه جانی نداشته ایم و بیشتر در حد جراحت های سطحی آن هم در هنگام خروج اضطراری بوده است. اما در یکی از این موارد در مرداد سال 1388 پرواز شماره ۱۵۲۵ هواپیمایی آریاتور که از فرودگاه مهرآباد به سمت مشهد در حال پرواز بود، پس از فرود در فرودگاه بینالمللی هاشمینژاد مشهد به گفته شاهدان این هواپیما که ایلیوشین آیال-۶۲ بود به علت سرعت زیاد از باند فرودگاه منحرف می شود و دماغه آن با دیوار کنار فرودگاه برخورد میکند و وارد زمینهای کشاورزی علی آباد در کنار فرودگاه میشود و پس از برخورد با دکلهای برق و تخریب آنها آتش میگیرد و متوقف میشود. متاسفانه در این حادثه از 153 سرنشین هواپیما ۱۷ نفر جان خود را از دست دادند که از بین آنها ۱۴ نفر کادر پرواز و سه نفر از مسافران بودهاند. همان زمان وزیر راه و ترابری وقت، دلیل این اتفاق را درگیری لفظی مدیرعامل شرکت هواپیمایی با خلبان اعلام می کند.
لاستیک های دردسر ساز
20 مرداد 1388: یک فروند هواپیمای فوکر 100 هواپیمایی آسمان در فرودگاه اصفهان دچار سانحه شد. به علت فرود نامناسب عوامل پرواز، یکی از چرخ ها ترکید و آتش گرفت. درهای این هواپیما بسته بوده و در حالی که مسافران داخل آن بودند، ماموران فرودگاه به اطفای حریق مشغول و سرانجام پس از خاموش کردن آتش، مسافران از هواپیما خارج شدند.
4 و 9 شهریور 1389: پرواز فوکر 100 هواپیمایی آسمان که از تهران عازم تبریز بود، بعد از فرود در فرودگاه بین المللی تبریز به علت لغزندگی و شرایط بد جوی و ترکیدگی لاستیک از باند خارج شد. پنج روز بعد هم یک فروند هواپیمای توپولف متعلق به شرکت هواپیمایی کیش ایر که قصد داشت مشهد را به مقصد تهران ترک کند، در باند فرودگاه دچار آتش سوزی لاستیک و در فرودگاه متوقف شد.
12 و 14 شهریور 1390: یک فروند ایرباس شرکت هواپیمایی ماهان در فرودگاه شهید هاشمی نژاد هنگام دور زدن روی باند، یکی از چرخ های آن با موانع حاشیه باند که برای کنترل هواپیماهای نظامی نصب شده بود، برخورد کرد. در پی این حادثه لاستیک هواپیما ترکید و دماغه آن بر اثر اصابت به زمین دچار خسارت فراوانی شد. دو روز بعد هم یک فروند هواپیمای ایرباس 300 هما که از بوشهر عازم تهران بود، هنگام فرود در باند فرودگاه مهرآباد تهران دچار ترکیدگی لاستیک شد.
اول مهر 1392: هواپیمای ماهان به مقصد کرمان - مدینه با 419 مسافر و 25 خدمه به وقت 15:10 به علت ترکیدن لاستیک چرخ جلوی هواپیما دچار سانحه شد. با خروج هواپیما از باند فرودگاه حدود 5 تا 6 مسافر که حجاج بودند، دچار گرفتگی عضلات شدند اما خوشبختانه همه مسافران با پرواز دیگری به مدینه رفتند.
21 اردیبهشت 93: پرواز فوکر هواپیمایی آسمان که از مشهد عازم فرودگاه بین المللی زاهدان بود به دلیل باز نشدن چرخ سمت چپ عقب، درخواست فرود اضطراری کرد و به ناچار با وجود یک چرخ بسته به حالت اضطرار در باند فرودگاه بین المللی زاهدان فرود آمد و با این که این هواپیما از باند پرواز خارج و لاستیک آن دچار ترکیدگی شد اما تمامی ۱۱۳ مسافر آن سالم ماندند.
8 بهمن 94: هواپیمای بوئینگ ام. دی متعلق به شرکت هواپیمایی زاگرس از اصفهان به سمت مشهد پرواز کرد و هنگام فرود ناگهان از باند خارج شد که دلیل این اتفاق آسیب چرخ ها اعلام شد. این پرواز 154 مسافر داشت که همگی سلامت به مقصد رسیدند.
23 مرداد 95: ایرباس 320 متعلق به شرکت اترک شنبه شب با 150 مسافر در فرودگاه مهرآباد از باند خارج شد.این هواپیما هنگام ترک فرودگاه به سمت مشهد، دچار حادثه شد اما به هیچ یک از مسافران آسیبی نرسید. علت حادثه، شکسته شدن چرخهای هواپیما هنگام برخاستن از زمین اعلام شد.
2 آبان 96: هواپیمای ام دی ۸۳ متعلق به هواپیمایی زاگرس پس از نشستن بر باند فرودگاه شهید هاشمینژاد، از باند فرودگاه خارج شد. بر اساس اطلاعات اولیه دلیل این حادثه ترکیدگی لاستیکهای هواپیما بوده است.
28 بهمن 96: فوکر ۱۰۰ متعلق به شرکت قشم ایر در مسیر مهرآباد-مشهد به دلیل نقص فنی، اعلام وضعیت اضطراری کرد و در حالی که چرخ آن باز نشد، اقدام به نشستن روی باند فرودگاه کرد که عوامل آتش نشانی و امدادی فرودگاه هاشمی نژاد مشهد به موقع اقدامات لازم را انجام دادند.
تحریم ها هم بی تقصیر نیست
یکی از خلبان های کیش ایر درباره مشکلاتی که برای هواپیماهای کشور به وجود آمده، چندی پیش به هفت صبح گفته است: «ترکیدگی لاستیک یا باز نشدن چرخ ها یکی از علت هایی است که سوانح هوایی کشور را باعث می شود. البته وزن هواپیما و مهارت خلبان در نشستن هم بی تاثیر نیست. متاسفانه لاستیک های هواپیما به دلیل گران بودنشان دیر به دیر تعویض می شود. هر چند به لحاظ قانونی نباید چنین اتفاقی بیفتد اما تحریم ها تاثیر خودشان را می گذارد.» او در باره دیگر قطعات هواپیما هم این گونه توضیح می دهد: «شرکت های هواپیمایی باید قطعات هواپیما را سر زمان معینی تعویض کنند و این موضوع ربطی به خراب شدن سیستم و قطعات ندارد. به طور مثال بعضی قطعات باید بعد از 50 ساعت استفاده تعویض شوند و اگر این اتفاق نیفتد، می تواند به هواپیما آسیب برساند. درباره واردات هواپیما هم باز گرفتار تحریم ها هستیم و متاسفانه نمی توانیم از کشورهای اروپایی که بهترین تجهیزات را دارند، هواپیما وارد کنیم.»