نیش و نوش
تعداد بازدید : 174
این گونه بهتر می شود، اگر...
نیش و نوش به رفتار های مطلوب و نامطلوب اجتماعی می پردازد
نویسنده : دکتر رحمت ا... فتاحی
بسیاری از ما در زندگی اجتماعی و در تعامل با افراد جامعه، به دلایل گوناگون، گفته ها یا رفتارهایی را از خود بروز می دهیم که موجب رنجش دیگران و فاصله گرفتن آن ها از ما می شود.
به بیان دیگر، این گفته ها یا رفتارها همچون «نیش» بر روح و روان دیگران می نشیند و آن ها را آزرده می سازد. بسیاری از گفتارها و رفتارهای ما ناشی از ناآگاهی از واقعیت های بیرونی یا ذهنیت منفی خود ماست، یعنی ناآگاهانه مطالبی می گوییم یا رفتارهایی بروز می دهیم که نمی دانیم پیامدهای آن ها چه خواهد شد. جالب آن که، هیچ نفعی از آن ها نمی بریم، چه بسا خودمان هم آسیب می بینیم و آزرده خاطر می شویم.
اجازه دهید چند نمونه را بیان کنم: بدخلقی با ارباب رجوع یا بی احترامی به مراجعان، بحث کردن و برخورد تند با مردم، غیبت کردن یا اتهام و افترا زدن، بگومگوهای خانوادگی و زناشویی، فروکاستن شخصیت دیگران، بلند صحبت کردن با تلفن همراه در تاکسی یا مکان های عمومی، بوق زدن های بیجا در خیابان، رانندگی مخاطره آمیز مانند سبقت غیرمجاز و نیز حرکت مارپیچی برای سبقت، استفاده نکردن از چراغ راهنما در گردش به چپ یا راست و...
تغییر لحنِ گفته ها یا رفتارهای نامطلوب بسیار ساده و حتی لذت بخش است. یعنی، به راحتی می توان نیش را به نوش تبدیل کرد. می توانیم به جای آزرده خاطر کردن و آزرده خاطر شدن، طوری رفتار کنیم که از زندگی خانوادگی یا اجتماعی خود لذت ببریم و حتی دیگران را شاد کنیم. مثلا، از این که حق تقدم دیگران را در رانندگی رعایت کنیم، لذت ببریم؛ پشت خط کشی عابر پیاده توقف کنیم تا عابران با امنیت خاطر عبور کنند و از رفتار ما به عنوان یک شهروند منضبط لذت ببرند؛ با ارباب رجوع با احترام رفتار کنیم، خود را خادم آن ها بدانیم و از این کار لذت ببریم؛ به جای قیافه عبوس در ارتباطات اجتماعی، همواره متبسم و اهل تعامل باشیم تا احساس خوشایندی در مخاطب خود ایجاد کنیم؛ ایرادگیر و منفی باف نباشیم، بلکه مشوق و مثبت اندیش باشیم؛ اگر این گونه باشیم، شاهد این همه اختلاف، تنش روانی، جرم و جنایت، که گوشه هایی از آن ها را همه روزه در صفحه حوادث روزنامه ها می بینیم، نخواهیم بود.
زندگی اجتماعی و تعامل با دیگران، به ویژه در شرایط دشوار اقتصادی، نیازمند صبوری، گذشت و ایثار است. گاهی وقت ها باید از حق مسلم خود بگذریم، سطح توقع خود را پایین بیاوریم و آستانه تحمل خود را بالا ببریم تا اجازه دهیم واکنش منطقی ما و گذشت زمان، مشکلات را حل کند؛ بخشنده باشیم تا به دیگران بخشش را یاد دهیم؛ این رویکرد همواره در کلام پیامبران، ائمه، حکیمان، ادبا و اندیشمندان تاکید شده است. عقلانیت نیز حکم می کند این گونه باشیم تا زندگی اجتماعی سازنده و شادی داشته باشیم. هر یک از ما وظیفه داریم نیش را به نوش تبدیل کنیم، این گونه زندگی بهتر می شود.