به بهانه استقبال ازفیلم جدید سوفیا کاپولا
تعداد بازدید : 147
سینما ؛ میراث خانوادگی کاپولا
شهریار پوری - سوفیا کاپولا چندی پیش و در هفتادمین جشنواره فیلم کن توانست جایزه ارزشمند بهترین کارگردانی را برای فیلم «فریب خورده» از آن خود کند. نسخه نمایش خانگی این فیلم مدتی است منتشر شده و اهالی و علاقه مندان به سینما به آن دسترسی دارند. این یادداشت اما نه درباره این فیلم که به بهانه «فریب خورده» درباره خانواده بزرگ کاپولا است. خانواده ای با اصل و نسب ایتالیایی که هنر و سینما در آن امری ارثی است. حتی نوه های کاپولا هم به تدریج در حال ورود به سینما هستند.
فرانسیس فورد کاپولا
بزرگ خاندان کاپولا ها و معروف ترین آن ها است. فرانسیس در خانواده ای به شدت هنری متولد شده و از همان کوچکی با موسیقی و سینما سروکار داشته. پدرش نوازنده فلوت بود و پدربزرگ مادری اش از موسیقی دان های بنام ناپلِ ایتالیا. فرانسیس اما به سینما رفت. در سال 1962 اولین فیلمش را ساخت و خیلی زود، دهه 60 به پایان نرسیده، اولین جایزه اسکار خود را برای فیلم نامه «پیتون» در سال 1970 دریافت کرد. پس از پیتون کاپولا شاهکار خود را ساخت و به «پدرخوانده سینما» معروف شد. سه گانه «پدرخوانده» مشهورترین فیلم های کاپولا تا به امروز و سه عنوان از بهترین فیلم های تاریخ سینمای جهان هستند. با این حال نمی شود از کنار آثاری مانند «مکالمه»، «اینک آخرالزمان» و «باران ساز» هم به راحتی عبور کرد.
کاپولا اگرچه در سال های اخیر کم فروغ تر شده و بیشتر به سینمای مستقل دل بسته اما به لطف کارنامه قدرتمندش همچنان یکی از بهترین کارگردان های تاریخ است. میراث کاپولا علاوه بر فیلم های درخشانش، فرزندان و اقوامی است که در این صنعت مشغول به فعالیت هستند و مانند خود
کاپولا اجازه ندادند نام این خانواده
در حافظه تاریخی سینمای جهان
کمرنگ شود.
سوفیا کاپولا
نسبت با کاپولای بزرگ: فرزند
ورود به سینما: نباید انتظار داشت دختر کاپولا از تلاش و تحصیل در رشته سینما به قله های هنر هفتم رسیده باشد. سینما برای سوفیا از همان نوزادی و حضور در «پدرخوانده» شروع شد. در سال 1983 و 1984 و در کودکی، با نام مستعار «دومینو کاپولا» در فیلم های پدر حضور پیدا کرد. برای اولین بار سوفیا با نام واقعی خودش در فیلم دیگری از پدر به نام «پگی سو ازدواج می کند» در یک نقش مکمل حضور داشت. حضورش در «پدرخوانده» با بازی در نقش ماری کورلئونه جای این عضو خانواده را در سینما محکم کرد.
سوفیا بعدتر تصمیم گرفت مانند پدر بیشتر پشت دوربین قرار بگیرد و عنوان کارگردان را یدک بکشد. کاپولای دختر بعد از یک فیلم کوتاه در سال 1998 و همچنین کارگردانی یک فیلم بلند به تهیه کنندگی پدر، نهایتاً با «گمشده در ترجمه» شناخته و مطرح شد.
مهم ترین فیلم ها: گذشته از چند فیلمی که سوفیا کاپولا در آن ها نقش آفرینی کرده که البته با موفقیتی هم همراه نبوده، بهترین و مهم ترین فیلم های او در کارگردانی را باید «گمشده در ترجمه»، «ماری آنتوانت»، «یک جایی» و «فریب خورده» ذکر کرد. او برای «گمشده در ترجمه» جایزه اسکار بهترین فیلم نامه غیراقتباسی را به دست آورد و سومین زنی لقب گرفت که تا آن زمان نامزد دریافت اسکار بهترین کارگردانی شده بود.
در سال 2010 «یک جایی» برای سوفیا جایزه شیر طلایی ونیز را به همراه داشت تا اولین زن آمریکایی باشد که این جایزه را دریافت می کند.آخرین فیلم او، «فریب خورده» که به زعم بسیاری از منتقدان فیلم متوسطی از کار درآمده، او را
نخستین زن آمریکایی و دومین زن تاریخ جشنواره کن کرد که توانسته جایزه بهترین کارگردانی را از معتبرترین جشنواره سینمایی جهان دریافت کند.
جیسون شوارتزمن
نسبت با کاپولای بزرگ: خواهرزاده
ورود به سینما: جیسون پدری لهستانی داشت که خودش تهیه کننده سینما بود و مادرش تالیا شایر، خواهر فرانسیس فورد کاپولاست. جیسون یکی از معدود افراد خانواده کاپولاست که دوران حرفه ای خود را در فیلمی آغاز کرد که به این کارگردان بزرگ، ربطی ندارد! او اولین بار و در 17 سالگی در «راشامورِ» وس اندرسون نقش آفرینی کرد.
مهم ترین فیلم ها: بهترین فیلم های «جیسون شوارتزمن» آثاری است که با «وس اندرسون» همکاری کرده است. فیلم هایی مانند «راشامور»، «دارجلینگ محدود»، «قلمرو طلوع ماه» و «هتل بزرگ بوداپست» . علاوه بر سینما، شوارتزمن
در مجموعه های تلویزیونی هم بازی کرده. موسیقی نیز از دیگر فعالیت های
خواهرزاده آقای کاپولا است.
رومن کاپولا
نسبت با کاپولای بزرگ: پسر
ورود به سینما: «رومن کاپولا» در همان کودکی نقش کوچکی در «پدرخوانده» ها داشت. بعدتر در پشت دوربین فعالیت هایش را ادامه داد و در برخی فیلم های پدر مانند «جک» و «باران ساز» دستیار او بود. همچنین نویسندگی و تهیه کنندگی فیلمی دیگر از کاپولا، «ماهی جنگی» را نیز برعهده داشت. در آغاز قرن جدید نخستین فیلم سینمایی اش «سی کیو» را ساخت که در جشنواره فیلم کن 2001 با استقبال مواجه شد. از سال 2007 با اضافه شدن به پسرخاله خود، جیسون، همکاری طولانی مدتی را با وس اندرسون در حوزه بازی و نویسندگی آغاز کرده و تقریباً در تمام آثار این سال های اندرسون حضور داشته است.
مهم ترین فیلم ها: علاوه بر فیلم هایی که با پدر کار کرده، همان فیلم «سی کیو» و فیلم های وس اندرسون به ویژه «قلمرو طلوع ماه» مهم ترین آثار رومن کاپولا هستند. در تلویزیون نیز، رومن با تهیه کنندگی مجموعه «موتزارت
در جنگل» توانست جایزه گلدن
گلوب بهترین مجموعه تلویزیونی
را دریافت کند.
تالیا شایر
نسبت با کاپولای بزرگ: خواهر
ورود به سینما: تالیا پیش از همکاری با برادر در «پدرخوانده»، در چند فیلم نه چندان مطرح بازی کرده بود اما ورود رسمی اش به سینما با بازی در نقش «کانی کورلئونه» در سه گانه «پدرخوانده» بود.
مهم ترین فیلم ها: خواهر جناب کاپولا برای بازی در فیلم های برادر، دو بار نامزد دریافت اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل زن شد اما دو سال پس از «پدرخوانده 2»، با درخشش در فیلم «راکی» از زیر سایه برادرش خارج شد و خودی نشان داد. شایر برای بازی در این فیلم هم نامزد
گلدن گلوب شد و هم اسکار
اما هیچ یک را دریافت نکرد.
الینور کاپولا
نسبت با کاپولای بزرگ: همسر
ورود به سینما: کارنامه هنری الینور گرچه به اندازه همسر و فرزندانش نیست اما ورودش به سینما ارتباطی به کاپولا ندارد. اصلاً فعالیت او در پشت صحنه و به عنوان دستیار طراح صحنه باعث شد که با فرانسیس آشنا شود. پس از ازدواج، الینور دوربین به دست گرفت و از پشت صحنه آثار همسرش فیلم برداری کرد.
مهم ترین فیلم ها: مستند هایی مانند «قلب تاریکی:
آخرالزمان یک فیلم ساز» و «ساخت ماری آنتوانت» مهم ترین آثاری است که الینور ساخته
است. مستند اول جایزه بهترین
فیلم مستند را از جشن امی
دریافت کرد.
نیکلاس کیج
نسبت با کاپولای بزرگ: برادرزاده
ورود به سینما: «نیکلاس کیم کاپولا» معروف به نیکلاس کیج هر اندازه هم اصرار داشته باشد که با تماشای بازی جیمز دین در «شرق بهشت» به سینما علاقه مند شده باز هم نمی توان پذیرفت که عموی محترم او، آقای فرانسیس فورد کاپولا نقشی در مطرح شدن نامش نداشته است. تلاش های عمو برای تغییر نام نیکلاس گرچه ماندگار شد اما اتهام پارتی بازی همچنان به خانواده کاپولا نسبت داده می شود. اولین بار نیکلاس با نام واقعی خود و در نقشی کوتاه در سال 1982 با دوست دوران نوجوانی خود، «شان پن» همبازی شد. بعدتر اما با بازی در فیلم های «ماهی جنگی» و «پگی سو ازدواج می کند» به کارگردانی عموی خود نامی دست وپا کرد.
مهم ترین فیلم ها: فیلم های نیکلاس کیج ترکیبی است از فیلم های بدنه اصلی سینمای هالیوود و فیلم های نه چندان مطرحی که خیلی کمتر دیده شده اند. کمدی جذاب برادران کوئن به نام «بزرگ کردن آریزونا»، «قلب های وحشی» دیوید لینچ و نقش اصلی فیلم مارتین اسکورسیزی در سال 1999، «احیای مردگان» و همین طور «مردان چوب کبریتی» مهم ترین فیلم های نیکلاس کیج هستند.
کیج، دو بار نامزد دریافت جایزه بهترین بازیگر مرد مراسم اسکار شد، یک بار «ترک لاس وگاس» و دیگری «اقتباس» که برای اولی، به این جایزه دست یافت. فیلم های «ارباب جنگ»، «هواشناس» و «مرد خانواده»، از فیلم های قابل توجه کیج هستند که البته موفقیت چندانی در گیشه نداشتند.