مصطفی قاسمیان - در تاریخ تلویزیون ما سابقه نداشته که یک مجموعه تلویزیونی، به سری پنجم برسد. به خصوص آن که همچنان محبوب مخاطبان باشد. از این جهت، اتفاقی که برای «پایتخت» افتاده، کاملاً منحصربه فرد است. شاید وقتی سیروس مقدم و محسن تنابنده در سال 86 همکاری شان را برای مجموعه «پیامک از دیار باقی» شروع کردند، هیچ وقت فکرش را هم نمی کردند به مهم ترین زوج نویسنده - کارگردان تلویزیون تبدیل شوند و 7 سریال پربیننده را روی آنتن ببرند اما این همکاری در «چاردیواری»، 4 سری «پایتخت» و «علی البدل» ادامه یافت و حالا در حال تولید هشتمین اثر خود هستند. مجموعه پایتخت که برای اولین بار در نوروز سال 1390 از شبکه یک پخش شد، بی تردید مهم ترین مجموعه دهه اخیر تلویزیون بوده است. تا پیش از دهه 90، مجموعه های تلویزیونی رمضان ماورایی بودند و حال و هوایی مانند «اغما»، «روز حسرت»، «او یک فرشته بود» و «آخرین گناه» داشتند اما با پخش پایتخت در ابتدای دهه نود، آثاری از این دست از جدول پخش تلویزیون کنار رفتند و به جایشان «دودکش»، «دردسر های عظیم» و «هفت سنگ» که آشکارا از «پایتخت» تأثیر پذیرفته بودند، تولید شدند.
مروری بر چهار فصل یک سریال موفق
سری اول «پایتخت» که خانواده «معمولی» را به عنوان شخصیت های اصلی معرفی کرد، آغاز راهی بود که با نمایش آدم هایی کاملاً معمولی و مناسبات معمولی بین آن ها، برای همه ما جذاب شد. یک داستان ساده و سرراست از خانواده ای که با هدف تحصیل مادر خانواده، به تهران کوچ می کند و با مشکلاتی مواجه می شود. مخاطبان بیش از آن که به لودگی شخصیت ها بخندند، شیرینی داستان و فضای سریال را دوست داشتند. فرمولی که سازندگان دریافتند و با استفاده از آن، مجموعه های بعدی را ساختند.
پایتخت 2 هم راه سری اول را ادامه داد؛ داستانی ساده از ارسطو که به دنبال یک خروس سیاه می گردد و گنبد و گلدسته ای که باید به روستایی در قشم برده شود. جزئیات شخصیت پردازی که در سری اول استفاده چندانی نداشت، این بار موجب نزدیکی بیشتر این خانواده به مخاطب شد. سیروس مقدم و محسن تنابنده دیگر کاملاً ذائقه مخاطب را شناخته بودند.
آن ها حتی در اوج مشکلات مالی صداوسیما هم «پایتخت» را ادامه دادند و سری سوم آن را ساختند. آن هم با استفاده از حامی مالی که در آن زمان در تلویزیون خیلی جا نیفتاده بود. کارگردان موظف بود هرچه بیشتر لوگوی حامی مالی را در قاب تصویر قرار بدهد و نقش های اصلی و در رأس آن ها ارسطو، راه به راه نام حامی مالی را بر زبان می آوردند! پایتخت در سری سوم به بلوغ رسید و پربیننده ترین فصل این مجموعه را رقم زد.
اما «پایتخت 4» که در رمضان دو سال قبل روی آنتن رفت، با افت شدیدی مواجه شد. به عقیده بسیاری، داستان به اندازه 24 شب کشش نداشت ولی از طرف دیگر، حضور رقیب قدری مانند «دردسر های عظیم 2» هم در انتقادات بی تأثیر نبود. پایتخت که برای اولین بار در ماه رمضان پخش می شد، این بار بیش از این که با سری های قبلی خودش مقایسه شود، با سری دوم مجموعه پرمخاطب شبکه سه قیاس می شد و این موضوع کار را برای سازندگان اثر سخت می کرد.
داستان پایتخت 5 از چه قرار است؟
گروه سازنده از داستان سری جدید «پایتخت» چیزی لو نداده اند و فقط به فیلمبرداری 4 قسمت در اروپا بسنده کرده اند. قرار است بعد از چند قسمت در روستای علی آباد، با پیش زمینه ای عوامل به قبرس بروند و 4 قسمت را در آنجا فیلمبرداری کنند.
از نحوه لباس پوشیدن لاکچری ارسطو به نظر می رسد او شغل سابقش را کنار گذاشته و به شغلی نان وآب دارتر رو آورده است. به علاوه با توجه به تصویری که یکی از نویسندگان سریال از بخشی از فیلمنامه منتشر کرده، به نظر می رسد ارسطو به واردات رو آورده و به همین دلیل است که چند قسمتی در اروپا حضور دارد.
بازیگرانی که هستند و بازیگرانی که نیستند
از میان بازیگران قدیمی پایتخت، مهران احمدی اولین کسی بود که نبودش را قطعی کرد. او که نمی خواهد به عنوان یک کمدین شناخته شود، رسماً اعلام کرده که در هیچ کدام از قسمت های بعدی پایتخت حاضر نخواهد شد. به همین دلیل هم سازندگان مجبورند هر بار بهانه ای برای نبود او بیاورند مانند سفر به آفریقا که در سری سوم عنوان شد. همچنین حدود دو هفته پیش شایعه شد که سعید آقاخانی در این سری حضور دارد ولی سازندگان به سرعت این شایعه را تکذیب کردند.
اما در این میان، بهرام افشاری بازیگر بلندقامتی که در «علی البدل» نقش «فیضی» انتظامات روستا را بازی می کرد، قرار است در این سری حضوری پررنگ داشته باشد و نقش «بهنود فریبا» فرزند «بهبود» (مهران احمدی) را بازی کند. در مقابل او، «رحمت» با بازی هومن حاجی عبداللهی حضور دارد که نقشی مهم تر از سری های قبلی خواهد داشت.
جالب آن که در تصویری که عوامل مجموعه، از جشن تولد سری پنجم این سریال منتشر کرده اند، علاوه بر عوامل ثابت شناخته شده «پایتخت»، همسر محسن تنابنده هم حضور دارد. گرچه هنوز نمی توان اظهارنظری قطعی داشت، ولی این احتمال به وجود آمده است که همسر محسن تنابنده که پیش از این بازیگر نبوده، در این سری حضور داشته باشد.
به ماه رمضان می رسد؟
اما با همه این تفاصیل، ممکن است «پایتخت 5» به پخش در ماه مبارک رمضان نرسد. گرچه سیروس مقدم به نسبت بسیاری از کارگردانان دیگر تلویزیون، سریال هایش را با سرعت بالاتری می سازد، ولی زمان کمی که تا آغاز ماه رمضان باقی مانده، گمانه زنی ها را درباره پخش نشدن این مجموعه زیاد کرده است. به خصوص این که پس از پخش «علی البدل» چند بار شایعه توقف تولید این مجموعه به گوش رسید که البته هر بار مقدم و غفوری، شایعه را تکذیب و اعلام کردند گروه تولید را ادامه می دهد.