printlogo


نگاهی به فصل جدید برنامه «فوتبال 120»
«نود»ی های بین المللی

محمد عنبرسوز - با توجه به تعداد زیاد و ساعت پخش بعضاً نامناسب بازی های فوتبال در اروپا که امکان تماشای همه بازی ها را به مخاطب نمی دهد، سال ها بود که خلأ یک برنامه تخصصی در حوزه فوتبال خارجی احساس می شد؛ برنامه ای که مثل «نود» در فوتبال داخلی عمل کند و علاوه بر پرداختن به خلاصه بازی ها، بیننده را در جریان حواشی و نکات جذاب خارج از مستطیل سبز هم قرار دهد. پس از بررسی های فراوان مسئولان رسانه ملی و حتی چندین مورد اقدام به دوبله برنامه های مشابه خارجی، بالاخره این عادل فردوسی پور، تهیه کننده و مجری کاربلد برنامه «نود» و یکی از مطلع ترین و پیگیرترین نیروهای تلویزیون در زمینه فوتبال خارجی بود که تصمیم به تولید چنین برنامه ای گرفت و تهیه کنندگی «فوتبال 120» را پذیرفت، اما اجرای آن را به مجریان جوان تر سپرد. با گذشت بیش از چهار سال از نخستین پخش «فوتبال 120»، حالا این برنامه مخاطبان خودش را پیدا کرده و به پای ثابت پنج شنبه شب های شبکه ورزش تبدیل شده است. در این مطلب نگاهی به جایگاه، میزان موفقیت و برخی کاستی های این برنامه در فصل جدیدش خواهیم داشت.

ردپای عادل
حضور مهم ترین برنامه ساز ورزشی کشور در مقام تهیه کننده «فوتبال 120»، از جهات مختلفی برای این برنامه مهم بود و در نهایت موجب موفقیتش شد. غلبه نگاه فردوسی پور ریتم تند و جذابی را در این برنامه ایجاد کرده که باعث می شود بیننده نتواند به راحتی قید آن را بزند. این ریتم خوب البته تا حدی هم مدیون محتوای غنی و جذابی است که از چهار لیگ معتبر اروپایی تغذیه می شود، اما نحوه اجرایش هم بسیار مهم است و همکاران فردوسی پور به خوبی از پس این کار برآمده اند. فضای آیتمیک برنامه در قالب سه مجموعه از تولیدات، به مخاطب عرضه می شود. دسته اول میان برنامه های ویژه ای هستند که بر اساس اتفاقات روز تهیه یا ترجمه می شوند. این آیتم ها که شامل نگاه ویژه به بازی های مهم و اتفاقات حاشیه ای با رویکردی اجتماعی هستند، معمولا با استقبال زیادی مواجه می شوند و آیتم هایی که خود عادل روی آن ها صحبت می کند، بسیار محبوب هستند. ترکیب سه عامل تصاویر جذاب، متن های زیبا و پر از اطلاعات و همچنین صدا و لحن خوب گوینده، بهترین بخش «فوتبال 120» را تولید می کند. دسته دوم آیتم های ثابت برنامه از جمله مرور خلاصه بازی ها، خارج از دید، برترین های هفته، اتفاقات طنز (در دو بخش) و... هستند که آن ها هم مخاطبان خودشان را دارند و بالاخص بخش فان که بسیار به آن توجه می شود. اما بخش سوم که شامل اتفاقات درون استودیوی برنامه است، حکایت نسبتا متفاوتی با آیتم ها دارد.
استودیوی آرام
با این که استودیوی «فوتبال 120» طراحی بسیار خوبی دارد و در این چند فصل، هر سال بهتر از سال قبل هم شده، اما این برنامه که آیتم هایش بسیار جذاب و با ریتم خوب دنبال می شود، در استودیو بسیار کم اتفاق تر از چیزی است که انتظار می رود. بخشی از این شرایط کاملا طبیعی و معلول فضای رسانه ای حاکم بر دنیاست؛ زیرا در بخش فوتبال خارجی نمی توان انتظار داشت که مهمانانی از فوتبال اروپا به استودیوی برنامه یا روی خط بیایند. اما این خلأ که حضور مجری بانشاط و مسلطی مانند محمدحسین میثاقی هم تغییر چندانی در آن ایجاد نکرد، می تواند با روش های دیگر، تا حدی جبران شود. البته روشن است که تولیدکنندگان برنامه متوجه این موضوع شده و به استفاده از روش هایی برای گرما بخشیدن به فضای استودیو روی آورده اند، اما «فوتبال 120» هنوز هم ظرفیت های زیادی دارد که به آن توجه نشده است.
ارتباطات
وقتی نخستین مصاحبه تصویری الکساندر نوری با یک رسانه ایرانی، پس از قبول هدایت تیم فوتبال وردربرمن، از طریق اسکایپ در برنامه «فوتبال 120» انجام شد، همه فهمیدند که این شیوه ارتباط اینترنتی چقدر می تواند به جذابیت برنامه کمک کند. در فصل جاری فوتبالی هم برنامه ارتباطات تصویری جذابی با ژاوی هرناندز و گایزکا مندیتا برقرار شده که هیجان زدگی تعداد زیادی از طرفداران این دو بازیکن بزرگ سابق اسپانیایی را به دنبال داشت و بسیار به آن توجه شد. همین موضوع نشان می دهد که اگر هماهنگی های بهتری شود، می توان به حضور بازیکنان، مربیان و کارشناسان مهم تر جهان فوتبال در این برنامه هم امیدوار بود. چرا که نه؟
تولید محتوای تحلیلی
یکی از تولیدات جذاب و مخاطب پسند «نود» بخش های مربوط به آنالیز مسابقات فوتبال است که توسط تیم حرفه ای آنالیز این برنامه تولید می شود و مورد توجه بسیاری از بینندگان قرار می گیرد. در نسخه خارجی هم در حالی که آیتم های برنامه «فوتبال 120» معمولا بیشتر به حواشی مسابقات مهم، آمارها، مصاحبه بازیکنان و مربیان و... می پردازند، چند هفته پیش آنالیز جذاب و ویژه ای از بازی منچستر یونایتد و لیورپول، روی آنتن رفت و به همه یادآوری کرد که این برنامه چه ظرفیت های ناشکفته ای دارد. برنامه سازان «فوتبال 120» شاید نتوانند با رونالدو و مسی مصاحبه اختصاصی ترتیب دهند یا گزارشگرانشان را به ورزشگاه های بزرگ دنیا بفرستند، اما حتما می دانند که ایران پر از استعدادهایی است که می توانند تحلیل های ویژه ای از بازی های مهم دنیای فوتبال ارائه کنند و کار تولید محتوا را به بهترین نحو انجام دهند. از طرفی تیم سازنده برنامه هم فن ارائه جذاب اطلاعات با بهترین روش های برنامه سازی را می دانند و ترکیب این دو عامل می تواند فضای برنامه را به جای آن که محدود به قرعه کشی شرکت کنندگان در مسابقه پیامکی باشد، به فضای بسیار جذاب تری تبدیل کند.
موضوع محوری
در طول سال های طولانی آشنایی مردم ایران با عادل فردوسی پور، بارها گفته شده که مهم ترین تهیه کننده برنامه های ورزشی در ایران توانایی بی نظیری در غافلگیر کردن مخاطبانش دارد. عادل که این کار را بارها در «نود» و گزارش های ویژه اش انجام داده بود، چند هفته پیش با تدارک یک ویژه برنامه با محور دو بازی رایانه ای فوتبال مهم دنیا، یعنی FIFA و PES، مخاطبان «فوتبال 120» را هم ذوق زده کرد. این برنامه علاوه بر آیتم های متعدد و بسیار جذاب، حاوی مصاحبه با قهرمانان ایران در این رشته هم بود و بسیار توجه مردم را جلب کرد؛ به طوری که ویدئوهای مربوط به آن تا چند روز بعد در فضای مجازی بین مخاطبان دست به دست می شد. پرداختن به چنین موضوعی علاوه بر نشان دادن ظرفیت های حرفه ای تیم برنامه ساز «فوتبال 120»، نشان داد که تهیه کنندگان این برنامه همواره در تلاش برای افزایش کیفیت کارشان هستند و روش های مختلف و جدیدی را امتحان می کنند. به نظر می رسد اگر برنامه های بیشتری از این مجموعه، حاوی موضوعات محوری مهم باشد و به نوعی کل آن برنامه، از سوال پیامکی گرفته تا آیتم های ویژه و مصاحبه ها، با هدف همان موضوع ویژه باشد، می توان بیش از پیش به اقبال عمومی درباره «فوتبال 120» امیدوار بود. قطعا چنین موضوعاتی بسیار جذاب تر از آن است که مثلا با یک مربی یا بازیکن بازنشسته ایرانی ارتباط تلفنی برقرار شود و صرفا بر اساس نظرات شخصی خودش، که تجربه نشان داده معمولا تفاوت چندانی هم با نظر مردم عادی ندارد، درباره بهترین بازیکنان، مربیان، سیستم های تاکتیکی و تیم های جهان اظهار فضل کند.