علی بیگدلی- مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور، یک‌شنبه اول مهرماه به‌منظور حضور و سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل عازم نیویورک خواهد شد.موعد سخنرانی رئیس جمهور اسلامی ایران در مجمع عمومی سازمان ملل سه‌شنبه ۳ مهرماه خواهد بود که به بیان دیدگاه‌های ملت ایران خواهد پرداخت. سفر مسعود پزشکیان به همراه وزیر امور خارجه به نیویورک، مهم‌ترین فرصتی خواهد بود که دولت چهاردهم بتواند از طریق دیدارهای جانبی، مسیر مذاکرات مدنظر خود را طراحی کند. آنچه ‌در نیویورک می‌تواند حائز اهمیت باشد، این است که دیپلماسی دولت چهاردهم در نیویورک باید در فعال‌ترین حالت ممکن باشد تا بتواند مسیر مذاکرات پیش‌رو را ترسیم کند . حضور مسعود پزشکیان به‌عنوان یک چهره تحصیل‌کرده، در کنار عباس عراقچی که ظرفیت لازم را برای مذاکره با غربی‌ها ‌دارد، می‌تواند نقطه شروع بسیار مناسبی را در نیویورک کلید بزند تا شرایط برای گفت‌وگوهای بعدی در وین یا جاهای دیگر فراهم شود. اگر ایران به دنبال تنش‌زدایی در مناسبات با غرب است، باید در گام اول روابط با اتحادیه اروپا و سه کشور کلیدی آلمان، فرانسه و انگلستان را در دستور کار قرار دهد و تحت هر شرایطی تهران نباید پنجره روابطش با اروپا را ببندد. هرگونه مذاکره احتمالی با آمریکایی‌ها تنها و تنها از مسیر بهبود روابط با اروپا به‌عنوان طرف میانجیگر می‌گذرد... در فرصت چند‌ماهه باقی‌مانده تا تعیین تکلیف انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و روی کار آمدن دولت جدید در کاخ سفید از ژانویه ۲۰۲۵، باید ایران بتواند مناسبات خود را با اروپا ترمیم کند...  درخصوص ارزیابی میزان تأثیرگذاری تغییر مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و روی کار آمدن کایا کالاس که به نظر می‌رسد سیاست‌های ضدایرانی پررنگ‌تری نسبت به اسلاف خود دارد، باید گفت که این تغییرات در ساختار اتحادیه اروپا کمترین میزان تأثیر را بر روند گفت‌وگوهای احتمالی بین ایران و اتحادیه اروپا خواهد داشت. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در‌واقع پیش‌برنده و منعکس‌کننده راهبردها و سیاست‌های اعضای این اتحادیه (اروپا) و مشخصا دستورکار سه کشور آلمان، فرانسه و انگلستان خواهد بود.  لذا اگرچه نگارنده بر نگاه ضدایرانی فردی همچون کایا کالاس اذعان دارد، اما همزمان یادآور می‌شود ‌«نگاه‌های شخصی و فردی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ترسیم و پیشبرد مذاکرات، کمترین اثر را خواهد داشت. اکنون سطحی از اجماع داخلی و چراغ سبز برای کلید‌زدن مذاکرات دولت چهاردهم با کشورهای اروپایی و اتحادیه اروپا شکل گرفته است. در نتیجه در دیدارها و هماهنگی‌های مرسوم رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه پیش از عزیمت به نیویورک، احتمالا دستورکارهایی برای دیدار با مقامات ارشد اروپایی و به‌خصوص کشورهای آلمان، فرانسه، انگلستان و اتحادیه اروپا داده خواهد شد». 

 

یوسفی - در روزهای اخیر، واکنش صریح و جسورانه مجری شبکه افق در برابر اظهارات مجری تلویزیون باکو به یک موضوع داغ رسانه‌ای تبدیل شده است. این مجری، با لحنی تند و به‌وضوح انتقادی، به اظهارات گستاخانه مجری آذربایجانی واکنش نشان داد. مجری باکو در اظهارات خود، ادعاهایی بی‌اساس درباره تمامیت ارضی ایران مطرح کرده بود؛ ادعاهایی که نه تنها دروغین و نادرست بود، بلکه آشکارا با اهداف تحریک‌آمیز سیاسی همراه بود. مجری شبکه افق، با دفاع از حقانیت ایران، به‌درستی به دخالت‌های رژیم صهیونیستی و ناتو در منطقه قفقاز و سیاست‌های ضدایرانی الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان، اشاره کرد. این مجری تلویزیونی در برنامه زنده خود گفت: «اگر به برخی چیزی نگویی وهم برشان می‌دارد. مجری باکو گفته بود کل ایران برای ماست! قبلا هم می‌گفتند آذربایجان و اردبیل، مجری باکو بداند که اگر ایران عزیز اراده بکند، ما به زودی گزارش وضع هوای آذربایجان شمالی را هم در تلویزیون جمهوری اسلامی پخش می‌کنیم!» او همچنین ابراز امیدواری کرد که روزی «آذربایجان سابق ایران» دوباره به خاک کشور ملحق شود. این سخنان که به‌نوعی بازتاب دهنده نارضایتی عمومی از سیاست‌های حاکمان آذربایجان و هم‌پیمانی‌های مشکوک این کشور با ناتو و رژیم صهیونیستی بود، مورد استقبال بخشی از جامعه ایرانی و بسیاری از تحلیل‌گران منطقه‌ای قرار گرفت. چرا که سیاست‌های الهام علی‌اف در طول سال‌های اخیر، به‌ویژه با گسترش روابط نظامی با اسرائیل و حضور ناتو در نزدیکی مرزهای ایران، به یکی از موضوعات مهم و حساس سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تبدیل شده است. این سیاست‌ها، علاوه بر تهدیدات امنیتی مستقیم، زمینه‌ساز بی‌ثباتی گسترده در منطقه نیز بوده‌اند.

 

 زمینه‌های تاریخی تنش میان ایران و آذربایجان

جمهوری آذربایجان تحت رهبری الهام علی‌اف، به دلیل ائتلاف‌های نظامی با اسرائیل و حضور نیروهای ناتو در این کشور، همواره به عنوان منبعی از تهدیدهای بالقوه برای ایران مطرح بوده است. علی‌اف، در طول سال‌های اخیر، تلاش کرده است تا با بهره‌برداری از تنش‌های منطقه‌ای، موقعیت ژئوپلیتیکی کشورش را تقویت کند. اما این سیاست‌ها، به‌ویژه نزدیکی با رژیم صهیونیستی، همواره با نگرانی‌های جدی از سوی ایران مواجه بوده است. از طرف دیگر، جنایات صورت گرفته توسط دولت آذربایجان در جنگ قره‌باغ و سرکوب‌های داخلی علیه شیعیان این کشور نیز از جمله موضوعاتی است که همیشه حساسیت‌های بالایی را در داخل ایران برانگیخته است.

 

واکنش عجیب صدا و سیما: ممنوع‌الفعالیت به جای تقدیر

با این حال، واکنش مدیران صدا و سیما به سخنان این مجری، برخلاف انتظار بسیاری از ناظران منصف بود. به‌جای تقدیر و حمایت از مجری‌ای که از موضع ملی و در برابر گستاخی‌های دشمنان ایران دفاع کرده بود، او ممنوع‌الفعالیت شد. تصمیم عجیب و غیرمنتظره‌ای که انتقادهای گسترده‌ای را در محافل رسانه‌ای و سیاسی به همراه داشت.  منتقدان معتقدند که مدیران صدا و سیما در این تصمیم‌گیری، به‌جای بهره‌گیری از رویکردی هوشمندانه و استراتژیک، با عجله و بدون توجه به پیامدهای احتمالی آن، به واکنش تند و قهری دست زده‌اند. چنین تصمیمی، نشان‌دهنده ضعف در مدیریت بحران و ناتوانی در درک شرایط و حساسیت‌های داخلی و بین‌المللی است. بسیاری از کارشناسان رسانه معتقدند که در چنین شرایطی، حمایت از کنشگران رسانه‌ای، به‌ویژه در مواقع حساس، باید در اولویت قرار گیرد. چرا که برخورد با چنین مواردی، پیامدهای جدی در زمینه اعتماد عمومی به رسانه ملی و حتی تأثیرگذاری بر روابط خارجی کشور دارد.

 

ضرورت بازنگری در سیاست‌های رسانه‌ای

سخنان مجری شبکه افق، هرچند تند و واکنش‌برانگیز بود، اما در چارچوبی حرفه‌ای و رسانه‌ای بیان شد و به قول دیپلمات ها هم‎سطح بودن پاسخ رعایت شده بود و بازتاب خوبی هم در رسانه های خارجی داشت. آیا برای پاسخ به گستاخی یک مجری در تلویزیون باکو، نیاز بود کل دستگاه دیپلماسی فعال شود؟ یا این‌که پاسخی در همان تراز و با تدبیری منطقی‌تر، می‌توانست مسئله را مدیریت کند؟ به نظر می‌رسد واکنش‌های شتابزده و غیرضروری از سوی مدیران ذی‎ربط، به جای حل مسئله، به آن دامن زد و باعث شد تا موضوع به یک چالش تبدیل شود. در شرایطی که جامعه به انسجام و همبستگی دربرابر تهدیدات خارجی نیاز دارد، برخورد قهری با مجری‌ای که از منافع کشور دفاع کرده بود، تنها به تضعیف اعتماد عمومی به رسانه ملی و ایجاد حاشیه‌های بیشتر منجر شد.