سعدی شیرازی

 

 

 

وه که جدا نمی‌شود نقش تو از خیال من

تا چه شود به عاقبت در طلب تو حال من

ناله زیر و زار من زارتر است هر زمان

بس که به هجر می‌دهد عشق تو گوشمال من

نور ستارگان ستد روی چو آفتاب تو

دست‌نمای خلق شد قامت چون هلال من

پرتو نور روی تو هر نفسی به هر کسی

می‌رسد و نمی‌رسد نوبت اتصال من

خاطر تو به خون من رغبت اگر چنین کند

هم به مراد دل رسد خاطر بدسگال من

برگذری و ننگری بازنگر که بگذرد

فقر من و غنای تو جور تو و احتمال من

چرخ شنید ناله‌ام گفت منال سعدیا

کآه تو تیره می‌کند آینه جمال من

 

 شعر دوم

اگر تو فارغی از حال دوستان یارا

فراغت از تو میسّر نمی‌شود ما را

تو را در آینه دیدن جمال طَلعت خویش

بیان کند که چه بودست ناشکیبا را

بیا که وقت بهار است تا من و تو به هم

به دیگران بگذاریم باغ و صحرا را

به جایِ سرو بلندْ ایستاده بر لب جوی

چرا نظر نکنی یار سرو بالا را؟

شمایلی که در اوصاف حسن ترکیبش

مجال نطق نمانَد زبان گویا را

که گفت در رخ زیبا نظر خطا باشد؟

خطا بُوَد که نبینند روی زیبا را

به دوستی که اگر زهر باشد از دستت

چنان به ذوقِ ارادت خورم که حلوا را

کسی ملامت وامق کند به نادانی

حبیب من، که ندیدست روی عَذرا را

گرفتم آتش پنهان خبر نمی‌داری

نگاه می‌نکنی آب چشم پیدا را؟

نگفتمت که به یغما رود دلت سعدی؟

چو دل به عشق دهی دلبران یغما را

هنوز با همه دردم امید درمان است

که آخِری بُوَد آخرْ شبان یلدا را

معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با انتشار متنی از کیفیت برگزاری هفدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان نوشت. به گزارش مهر، محمود سالاری معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیام خود را به هفدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان ارسال کرد. در این پیام آمده‌است: «بی‌تردید داشته‌ها و نمودهای فرهنگی و هنری هر ملّتی، جلوه‌گاه روشن تفکّرات، باورها و آرمان‌های آن ملّت است و بر این پایه، فرهنگ آیینی و هنر تعالی بخش ایران اسلامی، آیینه‌ای تمام‌نما از روحیّه، اندیشه و ذوق و مرامی‌است که ساکنان این سرزمین پرمهر، برای دعوت خود و همگان به ارزش‌های انسانی و امیدواری‌های پیش‌برنده‌ انسانی و نگاه‌های سازنده ایمانی، داشته و دارند.

در این رهگذر، جشنواره ملی موسیقی جوان در شانزده نوبت برگزاری خود، تلاش نموده است تا ضمن ارائه‌ باز تعریفی از ظرفیّت‌های نهفته در هنر دیرپای این سرزمین و روایت رسایِ پیام انقلاب اسلامی، همواره با نگاهی مسئولیت‌پذیر و آگاهانه، در جست وجوی جوانه‌زدن در هواهایی تازه‌تر باشد که بتوان در فضای متفاوت آن، به خلّاقیّت و نوآوری‌های روزافزون و البته ریشه‌دار، رسید و هر دوره، نسبت به دوره پیشین، جوان‌تر شد و نشان داد که جوان بودن ماهیّت جشنواره و نوخاستگی برگزیدگان آن، هرگز منافاتی با قرار گرفتن در بالاترین سطح تخصّصیِ تولیدات و اجرای ساخته‌ها در اوج پختگی، نداشته و کاروان پُرشکوهِ آواهایش، به پشتوانه‌ لطف خدا، هر سال با وقارتر و فراگیرتر از پیش، به تجمّل می‌نشیند و به جلالت می‌رود.جلالت و کمالی که با رعایت اصل مرکزی شناسایی و معرّفی استعدادهای برتر موسیقایی از سراسر کشور، در هر نوبت برگزاری، عمق حرفه‌ای و گستره‌ حضور بیشتری یافته است.این گسترش کیفی در تولیدات هنری و توسعه‌ کمّی به دورترین نقاط ایران اسلامی، همان تحقّق موثّرِ عدالت هنری است که «هفدهمین جشنواره‌ ملّی موسیقی جوان» در حصولِ به آن، توفیقی چشمگیرتر از دوره‌های پیش داشته است».

الهه آرانیان -calture@khorasannews.com

 

 این‌که یک روز از تقویم 365 روزه به نام شعر و ادبیات فارسی باشد، هم مغتنم و مبارک است و هم تلنگری است برای ما فارسی‌زبان‌ها که بیشتر و بهتر قدر زبان و ادبیاتِ درخشان و نابمان را بدانیم و به آن افتخار کنیم. امروز 27 شهریور، سالروز درگذشت محمدحسین بهجت تبریزی، متخلص به شهریار است؛ شاعر بزرگی که در چنین روزی در سال 1367 از دنیا رفت. در سال 1379، مصوبه نام گذاری این روز به شعر و ادب فارسی به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید. استاد شهریار در روزگاری که شعر کهن فارسی موردانتقاد عده‌ای بود، جان تازه‌ای به غزل فارسی بخشید و ثابت کرد که قالب کهن شعر فارسی همچنان در عصر جدید هم حرف‌هایی برای گفتن دارد. شهریار از معدود شاعرانی است که به فارسی و ترکی شعر سرود و در آثارش به شاعران برجسته ادبیات فارسی ادای احترام کرد و کوشید نماینده آن‌ها باشد. به مناسبت این روز فرخنده با دکتر اسماعیل امینی، شاعر و استاد زبان و ادبیات فارسی درباره شعر شهریار، ملاک شعر خوب و آسیب‌هایی که گریبانگیر زبان فارسی است، گفت‌وگو کرده‌ایم.

 

تثبیت قدرت غزل در روزگار شهریار

دکتر امینی، میراث ادبی استاد شهریار را غزل‌های قدرتمند او در روزگاری می‌داند که عده‌ای قالب‌های شعر کهن را تمسخر می‌کردند: «روزگاری که استاد شهریار شروع به شاعری کرد، دوران اوجِ بحث‌های ادبی درباره ترجیح شعر نو به شعر کهن بود و مرزبندی‌هایی هم شده بود. عده‌ای شعر نو را تمسخر می‌کردند و عده‌ای هم از میراث شعر کهن انتقاد می‌کردند و می‌گفتند دوره شعر عاشقانه و تغزلی گذشته. بزرگانی مانند استاد شهریار و کسانی مانند هوشنگ ابتهاج، نیستانی، آتشی و سیمین بهبهانی که بعدها آمدند، با غزل‌های قدرتمند خود نشان دادند آن حرف‌ها چندان اعتبار نداشته. ما الان گنجینه عظیمی از غزل معاصر را داریم از شاعران و نسل‌های مختلف که هم زبانشان به‌روز است و هم تغزلی است و هم گونه دیگری از غزل با رویکرد اجتماعی را داریم. البته بعدها معلوم شد که این خط‌کشی‌ها بیهوده بوده و با این‌که شهریار خیلی شعر نیمایی ندارد، اما همان چند تا هم شاهکارند و مثلا اگر کسی بخواهد بیست شعر خوب نیمایی را انتخاب کند، حتما شعر «ای وای مادرم» استاد شهریار را در این فهرست قرار می‌دهد».

 

شاعری که همه با او موافق باشند، نداریم

این شاعر و استاد دانشگاه در پاسخ به این‌که گروهی از استادان و شاعران با نام گذاری روز درگذشت شهریار به نام روز شعر و ادب فارسی موافق نیستند، می‌گوید: «این صف‌بندی‌ها از نظر من بیهوده است. اگر این روز به نام بزرگ ترین شاعران فارسی مانند فردوسی، مولانا، حافظ و... هم بود، باز هم از این مجادله‌ها داشتیم. ما هیچ شاعری را نداریم که بگوییم همه بر او توافق دارند و او را شاعر ملی می‌دانند. من فکر می‌کنم بیشتر این مباحث بازتاب اختلافات دیگری است؛ مثلا یکی این است که به هرحال استاد شهریار متعلق به جریان روشنفکری نیست. زمانی در همان روزگار پیش از انقلاب از استاد شهریار پرسیده بودند که بالاخره نسبت شما با مذهب چیست و او به صراحت در شعر فارسی و ترکی جواب می‌دهد. ما شاعران را با همان وضعیتی که دارند می‌شناسیم. حسین منزوی را با غزل عاشقانه می‌شناسیم اما او شعرهای بسیار درخشانی درباره اهل بیت هم دارد. اگر او را به شعر عاشقانه می‌شناسیم، نباید درباره این جنبه از شعر او حرف بزنیم؟ ما باید همه جنبه‌های یک شاعر را ببینیم و منصفانه قضاوت کنیم».

 

حرف تازه و تصاویر بدیع، معیاری برای شعر خوب

در ادامه از دکتر اسماعیل امینی درباره معیارهای شعر خوب پرسیدیم. او معتقد است شعری خوب است که حرف تازه بزند: «از معیارهای شعر خوب یکی این است که انسجام داشته باشد و پراکنده نباشد. مانند نقش قالی که هزاران گل در آن است و همه‌شان با هم تناسب و تقارن دارند. دیگر این‌که دنیای جدیدی بیافریند. اگر شعر دنیای جدیدی را نیافریند، تکراری است. بیشتر آدم‌های معمولی که با شعر مواجه می‌‌شوند، وقتی حرف دلخواهشان را در آن شعر می‌بینند خوششان می‌آید و می‌گویند شعر خوبی است. مثلاً یک آدم پیر از نصیحت خوشش می‌آید و به نظرش «برو کار می‌کن مگو چیست کار» شاهکار است یا یک جوان از شعرهای عصیانی و شورشگرانه خوشش می‌آید: «چرخ بر هم زنم اگر غیر مرادم گردد». ولی اصلش این است که نباید دنبال حرف دلخواهمان باشیم. بلکه باید خودمان را آماده کنیم که حرف تازه‌ای بشنویم. در کنار این‌ها مسائل فنی هم هست؛ مثلا زیبایی تصویرهایی که در شعر آمده، اهمیت دارد. این که تصاویر چقدر بدیع است. دیگر این که شعر چقدر قابل تاویل است؛ مهم‌ترین ویژگی شعرهای برجسته این است که قابلیت تطبیق با حال اشخاص و زمانه را دارند. مثل دیوان حافظ که هر کسی با هر سنی آن را  باز کند، حرف دلش را در آن می‌یابد. آدم هایی که از روی شعرهای موفق تقلید می‌کنند، شعرشان عمق ندارد».

 

اظهار فضل با کاربرد واژه‌های غیرفارسی!

این شاعر و استاد دانشگاه در بخش دیگری از سخنانش درباره آسیب‌هایی که امروزه متوجه زبان فارسی است ازجمله رواج بیش از اندازه کاربرد واژه‌های بیگانه در گفتار و نوشتارِ به‌ویژه جوان‌ترها، می‌گوید تمایز ایجاد کردن به گمان عده‌ای نشانه باسواد بودن است: «بعضی‌ها تصور می‌کنند اگر اصطلاحات خارجی به کار ببرند و مردم متوجه حرفشان نشوند، یعنی خیلی باسواد هستند. مثلاً اگر به جای «زمانبندی» بگویند «تایمینگ»، خیلی باسواد جلوه می‌کنند. این مسئله در گذشته هم با به کاربردن واژه‌های عربی بوده؛ مثلاً در نسل منشی‌های اداری این رایج بوده و هنوز هم عده‌ای به جای «بارندگی» می‌گویند «نزولات جوی» یا به جای «راه‌ها» می‌گویند «محورهای مواصلاتی»! گونه شگفت انگیزترش این است که کسانی هم واژه‌های رایج فارسی را به کار نمی‌برند و به قول خودشان فارسی سره حرف می‌زنند و به جای «تشبیه» می‌گویند «مانستگی». وقتی عموم مردم و اهل ادب می‌گویند «تشبیه»، چرا من یک نفر بگویم «مانستگی»؟ این خوب نیست. این که بخواهم به واسطه زبان تمایز ایجاد کنم».

 

واژه‌سازی، اسباب تفریح نیست

دکتر امینی در پایان گفت‌وگو از واژه‌های برابرنهادی که فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای واژه‌های بیگانه می‌سازد، می‌گوید و این‌که برای واژه‌سازی دیر نیست و این واژه‌ها به مرور جای خود را باز می‌کنند: «‌واژه‌سازی فقط وظیفه فرهنگستان نیست. متخصصان هر رشته‌ای ممکن است خودشان واژه بسازند. مثلا کسانی که کار فنی می‌کنند، کلی واژه درست کرده‌اند مانند «پیچ‌گوشتی». مکانیک‌ها بسیار زیاد واژه ساخته‌اند مانند «کله‌گاوی»، «سگ‌دست»، «هرزه‌گرد»، «سپر» و... . مترجم‌ها هم این کار را می‌کنند و تعداد زیادی از واژه‌های خوب ما را ساخته‌اند مانند احمد آرام، محمد قاضی، داریوش شایگان و... . بخشی از واژه‌ها ممکن است مقبول نشود، اما آن‌هایی که جا افتاده، خیلی خوب هستند مانند «پیامک» و «یارانه». نکته مهم این است که در واژه‌‌سازی هرکسی با هر میزان سواد نباید اظهارنظر کند و این موضوع اسباب تفریح و سرگرمی عده‌ای شود. الان در شبکه دو تلویزیون، آقایی درباره ریشه‌های کلمات حرف‌های پرت و پلا می‌زند. تلویزیون چرا باید این کار را بکند و زبان را دستمایه شهرت و تفریح یک عده قرار بدهد»؟

کنسرت نمایش «سی‌صد» این شب‌ها در مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد روی صحنه می‌رود؛ نمایشی که پیش از این در سال ۱۴۰۱ نیز به صحنه رفته و حالا با تغییراتی در داستان، شخصیت‌ها و بازیگران با همان مضمون قبلی اجرا می شود. «سی‌صد» در اجرای قبلی به موضوع حمله مغول به نیشابور و داستان کتاب‌سوزی و نجات شاهنامه فردوسی می‌پرداخت و حالا نمایش جدید که با عنوان «سی‌صد؛ گات» به صحنه می‌رود، در امتداد اثر قبلی است و ماجرای دفاع و مبارزه مردم شیراز برای جلوگیری از هجوم مغول‌ها به تخت جمشید و تصرف جام جم را به تصویر می‌کشد.

به گزارش مهر، کنسرت نمایش «سی‌صد» پروژه‌ای است که توسط برادران پورناظری شکل گرفته؛ نمایشی که کارگردان ندارد و تنها به عنوان کاری از سهراب پورناظری از آن نام برده می‌شود. البته تهمورس پورناظری علاوه بر تهیه کنندگی، عنوان کارگردان هنری را هم در میان عوامل نمایش یدک می‌کشد که این عنوان در حوزه تئاتر معنای مشخصی ندارد و با توجه به سابقه پورناظری در حوزه موسیقی و اشراف نداشتنش به فضای تئاتر احتمالا طراحی بخش موسیقایی نمایش را عهده‌دار شده و رضا گوران که از او به عنوان مشاور گروه کارگردانی نام برده می‌شود، وظیفه سروسامان دادن بخش نمایشی را در روزهای منتهی به اجرا برعهده داشته است. اجرای «سی‌صد» چه در دور اول اجرا، چه این بار به دور از حواشی نبود؛ از اعلام نکردن اسم عوامل و قیمت بلیت و حامی مالی نمایش گرفته تا عیان شدن اختلافات درون گروهی و به توافق نرسیدن با خواننده مورد نظر، شایعه انصراف محمد رحمانیان به عنوان نمایش نامه‌نویس اثر از کار و اهمیت ندادن پورناظری و گروهش به رسانه‌ها در زمینه اطلاع‌رسانی و حتی اختصاص ندادن بلیت مهمان به آن‌ها در هفته اول اجرا.

 

حاشیه‌هایی که روی اجرا تاثیر گذاشت

همه این حرف و حدیث‌ها و حاشیه‌ها که در پشت صحنه وجود دارد، درست است که بر کیفیت اجرا و خروجی کار اثر می گذارد اما این مسئله قرار نیست ارتباطی به مخاطب داشته باشد چون او هزینه کرده و به امید دیدن یک اثر جذاب و باکیفیت به دیدن کار می‌نشیند. «سی‌صد» به واسطه حضور ستاره‌ها، اعتبار برادران پورناظری، موضوع نمایش و خاطره خوب اجرای قبلی این شب‌ها با استقبال مخاطبان روی صحنه می‌رود؛ مخاطبانی که چند برابر یک اثر نمایشی معمول هزینه کرده‌اند تا شاهد اجرایی فاخر و پرزرق و برق در فضایی متفاوت از اجراهای نمایشی باشند که البته کار در ظاهر همین ذهنیت را به تماشاگرش می‌دهد، اما بعد از مدت زمانی که از اجرای کار می‌گذرد، متوجه می‌شود «سی‌صد» این قابلیت را داشت که در بخش موسیقایی، نمایشی و فضاسازی و پرفورمنسی که ارائه می‌دهد، یک اثر تمام و کمال و با کم‌ترین نقص باشد، اما این‌گونه نشده است.

در کنسرت نمایش «سی‌صد» بیشتر از این که بر جنبه نمایشی کار تاکید شود، شاهد خودنمایی بخش موسیقایی هستیم تا جایی که انگار همه عوامل نمایش جمع شده‌اند تا سهراب پورناظری که این بار تصمیم گرفته -برخلاف اجرای قبلی و حتی نمایش «سی» که از خوانندگان درجه یک و حرفه‌ای بهره برده بود- خودش به عنوان خواننده اصلی روی صحنه برود، بیشتر به چشم بیاید و صدای اشکان کمانگری، خواننده خوش صدای کشورمان در زیرصدا به گوش برسد. به نظر می‌رسد برای اجرای جدید، موسیقی مستقلی نوشته نشده و از همان موسیقی اجرای قبل با تنظیم جدید بهره گرفته شده است. از همین رو در بیشتر صحنه‌ها، موسیقی همخوانی مناسبی با بخش‌های نمایشی ندارد و پورناظری تنها در برخی از صحنه‌ها بخشی از تک‌گویی‌های شخصیت‌ها را به زبانی آهنگین می‌خواند.

 

موسیقی بشنویم یا نمایش ببینیم؟

در واقع به جای این که بخش موسیقایی کامل‌کننده بخش داستانی و دراماتیک کار باشد، برعکس شاهد حضور بیش‌ از اندازه و غیرضروری خواننده روی صحنه هستیم؛ تا جایی که این حضور باعث گسست ذهنی مخاطب از بخش داستانی و دنبال کردن روند نمایش می‌شود. سهراب پورناظری، نوازنده و آهنگ ساز چیره‌دستی است و در همین نمایش نیز قدرت نواختن خود را به رخ می‌کشد. مخاطبان موسیقی نیز اجراهای جذاب او را در طول سال‌های اخیر در پروژه‌های مختلف و گروه «شمس» از یاد نبرده‌اند. کاش سهراب این بار نیز به آهنگ سازی و نوازندگی و تمرکز بر هدایت گروهش بسنده می‌کرد و خوانندگی در این اجرا را به فردی حرفه‌ای‌تر می‌سپرد.

محمد رحمانیان، شاگرد خلف بهرام بیضایی است و در نمایش نامه‌ای که نوشته با استفاده از واژه‌های پرطمطراق و حماسی سعی در به نمایش گذاشتن شکوه و جلال ایران و پاسداشت زبان فارسی دارد. استفاده از زبان آرکائیک(باستانی)، شاعرانه و استعاری در مونولوگ‌ها و دیالوگ‌های نمایش نامه اجرایی پرغرور را رقم زده است که یادآور برخی آثار بهرام بیضایی است و البته در بسیاری از مواقع زیرکانه نقبی به شرایط روز جامعه نیز می‌زند که واکنش تماشاگران را هم به دنبال دارد.

با وجود مونولوگ‌های جذاب و پرشور در وصف وطن‌پرستی و شکوه و جلال و تاریخ چندهزارساله ایران، کلیت بخش نمایشی انسجام لازم را ندارد و انگار در میان یک کنسرت موسیقایی، پاساژهایی باز می‌شود و شخصیت‌ها به تناوب روی صحنه می‌آیند و مونولوگ‌ها و در مواقعی صحنه‌های دونفره‌شان را اجرا می‌کنند و می‌روند که این مسئله هم به نبود کارگردان و طراحی مناسب برای ارتباط و پیوستگی صحنه‌های نمایش به هم باز می‌گردد. شاید اگر خود محمد رحمانیان با توجه به یدطولایی که در نگارش و کارگردانی نمایش‌های تاریخی و حتی کنسرت نمایش دارد، کارگردانی کار را برعهده می‌گرفت، شاهد پرفورمنسی یکپارچه بودیم که می‌شد نامش را تئاتر گذاشت. رضا گوران که در چند هفته پایانی به گروه کارگردانی اضافه شده با وجود تلاشی که مشخص است برای سروسامان دادن به اجرا کرده، نتوانسته است اجرای نمایشی کاملی را به مخاطب ارائه دهد.

شب جغرافیای شاهنامه از سلسله نشست‌های شب‌های بخارا یکشنبه اول مهرماه در خانه اندیشمندان علوم انسانی تهران برگزار می‌شود. مهدی سیدی فرخد، محمدجعفر یاحقی، ماندانا تیشه‌یار، سجاد آیدنلو، زاگرس زند، یامان حکمت تقی‌آبادی و علی دهباشی از جمله سخنرانان این نشست هستند. همچنین پیام‌های تصویری دکتر جلال خالقی مطلق و دکتر محمود امیدسالار به این گردهمایی هم پخش خواهد شد.

ریور، ساعت ۱۵ در سالن همایش‌های بنیاد استاد شهریار برگزار می‌شود.

کاوه اکبر شاعر و نویسنده ایرانی-آمریکایی با نخستین رمان خود به جمع نامزدهای اولیه جایزه معتبر کتاب ملی آمریکا در سال ۲۰۲۴ راه یافت. به گزارش ایسنا، فهرست بلند نامزدهای جایزه کتاب ملی آمریکا در بخش‌های مختلف اعلام شد و کاوه اکبر شاعر و نویسنده ایرانی با رمان «شهید» در بخش ادبیات داستانی حضور دارد. رمان «شهید» روایتی از زندگی یک جوان ایرانی ساکن آمریکاست که گمان می‌کند مادرش از مسافران پرواز شماره ۶۵۵ هواپیمایی ایران ایر بوده؛ همان پروازی که در تاریخ ۱۲ تیر سال ۱۳۶۷ هدف موشک‌های آمریکایی قرار گرفت و تمامی ۲۹۰ سرنشین آن شهید شدند.این جایزه از سال ۱۹۵۰ دوباره فعالیت خود را از سر گرفت. نامزدهای نهایی این جایزه ادبی روز اول اکتبر (۱۰ مهر ماه) و برندگان در همه شاخه‌ها نیز طی مراسمی در ۲۰ نوامبر ۲۰۲۴ (۳۰ آبان) معرفی خواهند شد.

 

همایش یک روزه شعر وادب فارسی و روز استاد شهریار با سخنرانی‌ها و میزگرد تخصصی میزبان ادب‌دوستان می‌شود. به گزارش ایبنا، در این همایش، شاهد سخنرانی‌های تخصصی با عنوان‌های «اندیشه های استاد شهریار»، «ارزیابی آثار انسانی ادبیات پایداری در زبان و ادبیات فارسی» و «سازمان‌های بین‌المللی و ترویج زبان و ادبیات فارسی» خواهیم بود و جبرائیل جعفرپور، سیدحامد مدنی و الهام مینایی درباره «پژوهش‌های ادبی و هم‌افزایی خلاقانه و چالش‌های زبان در قرن بیست و یکم» و «زبان وادبیات فارسی، صلح و توسعه» و «کمبود منابع مطالعاتی، اصل عدم قطعیت در علم زبان‌شناسی» گفت‌وگو می‌کنند.  این همایش امروز، ۲۷ شه

حزم / هضم

حزم [hazm] اسم مصدر به معنی «هوشیاری همراه با دوراندیشی» است:

با بودن آنها و با حزم و عقل و تجربه‌ای که داشتند این جوان‌ها گل نمی‌کردند و هرگز به مقامات بلندی که طمع داشتند نمی‌رسیدند. (مینوی نمونه‌هایی از نثر فصیح معاصر 180)

هضم [hazm] اسم مصدر به معنی «فرایند خرد شدن مکانیکی و تجزیه شیمیایی غذا در دستگاه گوارش و آماده شدن آن برای جذب در بدن» است و به مجاز در معنی «درک و تحلیل» به کار می‌رود:

آنچه به خامه این آقایان بر روی کاغذ می‌آید ترک‌جوش نیمه‌خام است که قابل‌خوردن و هضم کردن نیست. (مینوی: نمونه‌هایی از نثر فصیح معاصر 263)

برگرفته از  «فرهنگ درست نویسی سخن»، تألیف استاد حسن انوری