شماره یک و کار درست
14 آوریل روز جهانی دروازهبان است؛ به این مناسبت سراغ خاصترین دروازهبانان جهان رفتیم، از پر افتخارترین، پرحاشیهترین، گلزن ترین و ... بازیکنان این پست گفتیم
شاید مهاجمان با گلزنی محبوب و پولدار شوند؛ شاید هافبکها با دریبل و پاسهای زیبا دیده شوند؛ شاید مدافعان با تکلها و پیروزی در نبردهای هوایی کاریزماتیک جلوه کنند؛ اما بدون شک سختترین پست در فوتبال دروازهبانی است. پستی که با یک اشتباه منفور خودیها میشوی. مهاجمان اگر چند موقعیت خراب کنند و یک توپ را به تور بچسبانند محبوب خواهند بود؛ اما دروازهبانان اگر چند توپ را بگیرند و یکی را گل بخورند زیرسوال میروند. فوتبال ورزشی گروهی است اما دروازهبانان در این بازی انفرادیترین پست را دارند؛ با مسئولیتی زیاد. یک تیم اگر بهترین عناصر تهاجمی را داشته باشد بدون یک دروازهبان خوب راهی سخت برای قهرمانی دارد. با این اوصاف عجیب نیست یک روز در تقویم جهانی برای این پست داریم بدون آنکه به دیگر پستهای فوتبال چنین توجهی شده باشد. 14 آوریل روز جهانی دروازهبان است و به این بهانه سراغ خاصترین دروازهبانان چهار، پنج دهه اخیر رفتهایم. ستارههایی که شاید اندازه مهاجمان محبوب نباشند و اندازه هافبکها خوشفکر تلقی نشوند؛ اما فوتبال بدون نام آنها چیز بزرگ کم دارد.
نویسنده : سید مصطفی صابری
پرافتخارترین |جیانلوئیجی بوفون
به فهرست افتخارات این مرد نگاه کنید: 10 قهرمانی سری آ، یک قهرمانی جام جهانی، 12عنوان بهترین دروازه بان فصل سری آ، 5 بار قرارگیری در تیم منتخب یوفا،5 عنوان بهترین گلر سال جهان، قرارگیری در تیم منتخب جام جهانی، یک مرتبه نامزد کسب توپ طلا، 2 بار قرارگیری در تیم منتخب جام ملتهای اروپا و انتخاب بهعنوان دومین دروازهبان برتر تاریخ از دید فرانس فوتبال. بوفون طی نیم قرن اخیر بیرقیبترین دروازهبان بود. هرچند کاسیاس افتخارات تیمی بیشتری کسب کرد؛ اما بدون شک بوفون در افتخارات فردی و استمرار بینظیر بود. مردی تمام نشدنی که علاقهمندان به فوتبال تعبیر جالبی درباره گل خوردنش از زیدان در فینال جام جهانی 2006 دارند و میگویند توپ به احترام زیدان از خط رد شد و از ترس بوفون به تور نچسبید.
کاپیتانترین| ایکر کاسیاس
تیم رویایی اسپانیا طی یک دهه توانست در سه تورنمنت بزرگ یعنی یورو 2008، جام جهانی 2010 و یورو 2012 سه قهرمانی متوالی کسب کند و از این حیث یک رکورد ویژه بهجا بگذارد. کاپیتان، رهبر و نفر شماره یک آن تیم دوستداشتنی کسی نبود جز ایکر کاسیاس که با 176 بازی ملی برای اسپانیا و کلی افتخار با رئال در یادها ماندگار شده است. 5 قهرمانی لالیگا، 3 قهرمانی چمپیونزلیگ، 3 قهرمانی جام باشگاههای جهان، یک قهرمانی جام جهانی، 2 قهرمانی جام ملتهای اروپا، کسب 5 عنوان بهترین دروازهبان سال جهان، 6 بار قرارگیری در تیم منتخب یوفا، قرارگیری در تیم منتخب جام جهانی و رکورددار بیشترین کلین شیت در بازیهای ملی بخشی از افتخارات ایکر دوستداشتنی است که چهرهاش را با جامهای متعددی که بالای سر برد، بهیاد خواهیم داشت.
سریعترین واکنشها| مانوئل نویر
نویر را با دو ویژگی مهم میشناسیم، اولی بازی خوب با پا، توانایی در بازیسازی و جمع کردن پشت دفاع، دومی برای واکنشهای سریع و خشکش. نویر از آن دروازهبانانی که شیرجههای نمایشی بزند نیست؛ او در بهینهترین حالت واکنش نشان میدهد؛ گاهی فقط با یک دست. هوش بالا و قدرت پیشبینی باعث شده او دروازهبان بینظیری باشد. از دستاوردهای مهم سنگربان محبوب ژرمنها میتوان به 10 قهرمانی بوندسلیگا، 2 قهرمانی چمپیونزلیگ، 2 قهرمانی جام باشگاههای جهان، یک قهرمانی جام جهانی، 5 عنوان بهترین دروازهبان سال جهان و نامزدی برای توپ طلا اشاره کرد.
خوشلباسترین| خورخه کامپوس
دروازهبان کوتاه قامت و بامزه تیم ملی مکزیک در جام جهانی 94 و 98 که لباس رنگارنگش محبوبش کرد. او یک مهاجم بود که درون دروازه هم میرفت. به دفعات در باشگاهش حین بازی مهاجم شده بود. کامپوس غیر از شم گلزنی، قامت کوتاه، چهره بانمک، پنالتیگیر بودن و البته رنگهای شاد لباسش، آستینهای خفاشی را هم مد و محبوب کرد.
کلاسیکترین| پیتر اشمایکل
دهه 90 میلادی هنوز دروازهبانان مدرن که بازی با پای خوبی داشته باشند، خوشتیپ باشند و تیم را رهبری کنند، از راه نرسیده بودند. زوبیزارتا از اسپانیا، میشل پرودوم از بلژیک، وندرسار از هلند، زنگا، پاگیلوکا و پروتزی از ایتالیا، تافارل از برزیل، شیلتون از انگلستان و... شاخصترین دروازهبانان آن نسل بودند. دروازهبانانی با واکنشهای فوقالعاده، توانمندی بالا اما در قالب کلیشههای رایج این پست که بعدها در رفتار و سطح فنی نسل بعدی شکست. اما اگر بخواهیم از آن جمع یک نفر را متمایز کنیم قطعاً اشمایکل خواهد بود، دروازهبان توانمند منچستر و تیم ملی دانمارک، با آن فریادهای معروف، واکنشهای عجیب و البته رفتارهای گاهی نچسب.
پنالتیگیرترین| سرجیو گویکوجهآ
گویکوجهآ در روزهای بد آرژانتین بهطرز عجیبی از راه رسید. وقتی دروازهبان اول تیمش در جام جهانی 90 ایتالیا مصدوم شد و کار حراست از دروازه به او رسید تا کالدرون (مربی سابق پرسپولیس) و مارادونا در خط هافبک و کانیجیا در خط حمله بدرخشند و تیمی معمولی را تا فینال برسانند. گویکوجهآ پنالتیهای سختی را در این جام بهخصوص برابر ایتالیای میزبان و مدعی گرفت تا تیمش در فینال برابر آلمان پرقدرت قرار بگیرد. هرچند در فینال اندی برمه که چند وقت قبل فوت کرد با یک پنالتی زمینی او را مقهور کرد و آلمانها قهرمان شدند اما آن جام نام این دروازهبان را سر زبانها انداخت، آن هم در حالیکه او در هیچ تیم بزرگ باشگاهی بازی نکرد و مهمترین باشگاهش ریورپلاته آرژانتین بود.
پرحاشیهترین| رنه هیگوئیتا
هر وقت صحبت از دروازهبانی باشد اسم هیگوئیتای کلمبیایی بهزبان میآید. دروازهبانی که از هر نظر خاص بود. از آن تیپ عجیب و نچسبش بگیرید تا دریبلهای پرریسکش که حتی یکبار در جام 90 و مقابل کامرون کار دستش داد. ضربه عقرب او برای مهار توپ با پشت جفت پا هم در نوع خودش از عجایب فوتبال بود. اما در کنار همه اینها هیگوئیتا را با زندان، اتهامات سنگین درباره قاچاق مواد و ارتباط با کارتلهای معروف کلمبیایی میشناسیم. دروازهبانی در کلاس جهانی که کارهایی دور از تصور انجام میداد.
اخموترین| اولیور کان
دروازهبانی که بهتنهایی آلمان را تا فینال جام جهانی 2002 رساند و در همان فینال دو گل خیلی بد خورد. اولیور کان اخمو، نترس و کار درست بود، تنها دروازهبانی که در حضور رونالدو، ریوالدو و رونالدینیو عنوان بهترین بازیکن جام را کسب کرد. عنوانی که فقط یکبار به این پست رسید آنهم توسط او. 8 قهرمانی بوندسلیگا، یک قهرمانی چمپیونزلیگ، یک قهرمانی جام باشگاههای جهان، یک قهرمانی جام ملتهای اروپا، یک نایب قهرمانی جام جهانی، 7 عنوان بهترین دروازه بان فصل بوندسلیگا، 4 عنوان بهترین دروازه بان سال جهان، 2 مرتبه نامزدی برای کسب توپ طلا و یک توپ طلای جامجهانی نشان دهنده کیفیت بالای این آلمانی اخمو بود.
پنالتیزن ترین| چیلاورت
دروازهبان افسانه ای تیم ملی پاراگوئه با 63 گل زده که 45 گلش از نقطه پنالتی و 18 گل در جریان بازی بوده جزو گلزنترین دروازهبانان جهان است با قید این نکته که دروازهبانان گلزنتری هم داریم که چه با پنالتی، ایستگاهی یا در جریان بازی گل زدهاند اما نام و آوازه چیلاورت را نداشتند. دروازهبانی بداخلاق که یکبار با محافظان رئیس جمهور کشورش هم زد و خورد داشت.
کم پیشرفتترین| دوناروما
تصور کنید در 16 سالگی دروازهبان اول تیمی چون میلان ایتالیا باشید و از 17 سالگی هم فیکس تیم ملی این کشور. طبیعتاً با این شرایط چنین دروازهبانی باید در مدت کوتاهی تبدیل به بهترین دروازهبان جهان شود. اما روزگار دوناروما که در 25 سالگی 60 بازی ملی دارد در تیم کشورش و پاریسنژرمن چندان مساعد نیست و او در مسیری که همه تصور میکردند ختم به فوقستاره شدن میشود گام برنداشته است. بین تمام نامهای بزرگ دنیای دروازهبانی کمتر بازیکنی را سراغ داریم که کمتر از 18 سالگی معروف شده باشد چون این پست اعتماد بهنفس و آمادگی ذهنی بالایی میخواهد. اما دوناروما توانست در سن بسیار کمی ستاره باشد؛ افسوس که این روزها گلهای بدی میخورد.
خرافاتیترین| کارلوس روآ
جام جهانی 98 یک دروازهبان آماده و خوشتیپ بهنام کارلوس روآ درون دروازه تیم ملی آرژانتین حضور داشت. دروازهبانی که خوش درخشید و شانس این را داشت تا بهجای اشمایکل درون دروازه منچستر قرار بگیرد. اما او بهخاطر خرافاتی عجیب معتقد بود سال 2000 پایان جهان است و برای همین فوتبال را در اوج رها کرد تا در یک معبد دورافتاده پناه بگیرد. یکسال بعد وقتی دید دنیا تمام نشده و سال 2001 فرا رسید به فوتبال بازگشت اما دیگر درخشش و آمادگی قبل را نداشت.
بامزهترین| فابینبارتز
تمام ویژگیهایی که در این مطلب خواندید از دید تمامی فوتبالدوستان دنیا عمومیت دارد اما ماجرای بارتز دروازهبان تیم ملی فرانسه برای ما ایرانیها بامزه است. دروازهبانی که کله بدون مویش بعد از قهرمانی خروسها در جام 98 مورد ماچهای پیاپی لوران بلان مدافع تیمش قرار گرفت و سوژه بامزهای بین ما شد؛ درحالیکه چون ویژگی فنی نبود شاید برای بقیه فوتبالدوستان دنیا از جنبه فانش چندان مهم نبود. شاید در کنار این خاطره، ما وقتی اسم دروازهبانی را بشنویم یاد محمد الدعایه دروازهبان چالاک فوتبال عربستان هم بیفتیم که با واکنشهایش بارها ما را حرص داده بود و حتی بهنوعی از قهرمانی در جام ملتها هم دور کرد.