نشان جایزه ملی آموزش هنر «سرو ایرانی» رونمایی شد؛ بنا به اعلام مسئولان برگزاری این مراسم، نخستین نمایشگاه کتاب تخصصی آموزش هنر با نام «نکته» در روزهای آینده برگزار می‌شود.

آلبوم موسیقی «خاطرات جوانی‌ام» با آهنگ سازی و تنظیم هوشنگ کامکار، هنرمند پیش کسوت موسیقی ایرانی منتشر شد. همچنین قرار است این اثر توسط ارکستر سمفونیک ونکوور کانادا به همراه کنسرتینو برای سنتور و ارکستر اجرا شود.به گزارش ایرنا، آلبوم موسیقی «خاطرات جوانی‌ام» شامل ۶ قطعه؛ خاطرات جوانی‌ام (برای تار و کمانچه و ارکستر سمفونیک)، نه به جنگ، هزار دوزخ، در عمق کارون، شوخی با بهاران و... است که برای ارکستر سمفونیک و سازهای ایرانی نوشته‌ شده است.
 

ترجمه کتاب «یک افسانه» اثر ویلیام فاکنر توسط انتشارات معین منتشر و راهی بازار نشر شد.
به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «یک افسانه» نوشته ویلیام فاکنر به‌تازگی با ترجمه مشترک مهرداد معینی و شهاب‌الدین ارجمندی توسط انتشارات معین منتشر و روانه بازار نشر شده است.
فاکنر، این کتاب را باارزش‌ترین اثر خود معرفی کرده، این اثر موفق به دریافت جایزه پولیتزر و جایزه «ملی کتاب» در سال ۱۹۵۵ شده است.
 

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با انتشار پیامی در فضای مجازی از امکان عضویت کتابفروشان در صندوق هنر خبر داد.به گزارش خبرگزاری مهر، محمدمهدی اسماعیلی در این پست با اشاره به آغاز سی و یکمین هفته کتاب نوشت: «در آستانه هفته کتاب، برای حمایت از کتابفروشان و به دلیل اهمیت این فعالان مؤثر فرهنگی، امکان عضویت کتابفروشان سراسر کشور در صندوق هنر و بهره‌مندی از خدمات این صندوق به‌عنوان خادمان فرهنگ فراهم شد.»
همچنین، اسماعیلی روز گذشته در حاشیه مراسم آغاز هفته کتاب، ضمن اعلام خبر افزایش تعداد کتابخانه‌های سیار گفت: کتابخانه‌های سیار در آغاز ۲۵ خودرو بود ولی امروز آمار آن را دو برابر کرده‌ایم. تلاش می‌کنیم طی دو سال آینده برای مناطق محروم و روستاها بتوانیم تا ۵۰۰ کتابخانه سیار فراهم کنیم.
 

آیین تشییع و خاک سپاری پیکر محمدعلی اسلامی نُدوشن دوشنبه ۲۹ آبان در دانشگاه تهران برگزار می‌شود.به گزارش خبرنگار مهر، پیکر مرحوم ندوشن، صبح روز یک شنبه ۲۸ آبان، وارد ایران می‌شود. همچنین مراسم تشییع این استاد ادبیات، صبح روز دوشنبه از ساعت ۸ صبح در دانشگاه تهران و از مقابل دانشکده ادبیات انجام‌ خواهد شد و در ادامه پس از اقامه نماز بر پیکر این شاعر و پژوهشگر برجسته، مراسم بزرگداشت وی با حضور استادان ادبیات، فرهنگ و هنر در مؤسسه روزنامه اطلاعات برگزار می‌شود.پیکر مرحوم محمدعلی اسلامی نُدوشن درنهایت ۳۰ آبان بر اساس وصیت او در نیشابور به خاک سپرده خواهد شد.

حیدر کاسبی

ادبیات افغانستان در سال‌های گذشته به قدری پیشرفت کرده که بی راه نیست اگر ادعا کنیم تعداد زیادی از اهالی هنر در جهان، افغانستان را به جز جنگ با ادبیات هم به یاد می‌آورند. ظهور نویسندگانی مانند «خالد حسینی» با کتاب «بادبادک باز» و «عتیق رحیمی» با کتاب «خاک و خاکستر» و همچنین درخشش شاعران و دیگر هنرمندان، چهره جدید و امیدوارکننده‌ای از کشور افغانستان جنگ زده را به جهانیان نشان داده است. یکی از نویسندگانی که در همه این سال‌ها در ادبیات این کشور، درخشیده «محمد حسین محمدی» است که سال‌های زیادی در ایران زندگی کرده و چند کتابش هم توسط ناشران ایرانی منتشر شده است. بعد از چند سال زندگی در مشهد و یک سفر نافرجام به هرات به ایران برگشت. خودش در این باره می‌گوید: «برگشتم و در خزانی دلگیر، دوباره به ایران پناه گزین شدم. چند سالی را در مشهد پشت چرخ خیاطی زندگی کردم. روزها رنگ آفتاب را نمی‌دیدم و در دل شب، در کنج آشپزخانه‌ای که من اتاقش ساخته بودم زخم‌های دلم را بخیه می‌زدم و می‌نوشتم...». کتاب «انجیرهای سرخ مزار» را در همین سال‌ها نوشته بود. این اثر داستانی در سال 1383 تقریباً در همه جایزه‌ها کاندید شد و جایزه گلشیری، جایزه ادبی اصفهان و جایزه صلح افغانستان را برایش به ارمغان آورد.

تو هیچ گپ نزن
مجموعه داستان کوتاه «تو هیچ گپ نزن» او، توسط «نشر چشمه» منتشر شده است. ویژگی جذاب این کتاب، نگارش آن با لهجه افغانستانی است که خوانش آن را برای مخاطبان فارسی زبان، بیش از اندازه دلنشین می‌کند؛ «آن‌ها باز، تری‌تری نگاهمان کردند، حالی می‌بینمشان که به یک دیگر تکیه داده‌اند و هیچ شور نمی‌خورند. از مابین دوربین و جَری تفنگم آن ها را می‌بینم. راننده را دیده نمی‌توانم که چی حال دارد با آن ریش بروت و تنک که حتمی پر از ریگ شده حالی...» آهنگ لهجه افغانستانی‌ها بسیار شیرین است و این ویژگی به جذابیت ماجرا کمک کرده است.
 حالا تصور کنید نویسنده، طنز را هم چاشنی کار کرده باشد: «چادری گل جان را گرفتم، او که قدش از من بلندتر است، چادری‌اش را که سر کردم دامنش به روی زمین کشال شد. نزدیک پارک فردوسی، یکی از طالب‌ها بسیار به طرفم سَیل سَیل کرد. گپ پدر روکی یادم آمد که گفت سَیل کن جایی از بدنت دیده نشود، خدا جان اگر دیده باشه چی؟ خدایا توبه! خدایا توبه!...»

رانا
«رانا» زیباترین و درعین‌حال شاید تلخ‌ترین داستان کتاب است که گویا افغانیزه شده «رعنا» است. داستان به ساده‌ترین شکل ممکن روایت ‌شده و برعکس چند داستان دیگر کتاب که از تکنیک‌های داستان‌نویسی و صنعت‌های ادبی بهره برده‌اند، به دور از هرگونه نمادسازی یا ایهام و استعاره، عریان و بی‌پیرایه بر مخاطب تاثیر می‌گذارد. شاید همین عریان بودن متن است که باعث اثرگذاری مستقیم آن می‌شود. راوی داستان که یک پسربچه خردسال و به معنای واقعی کلمه معصوم است، وابستگی عاطفی شدیدی به «رانا» دارد که در شرف عروس شدن است. معصومیت در کل داستان جریان دارد، آن‌قدر باورپذیر که گاهی باعث می‌شود مخاطب، جای خودش را با راوی عوض کند و با او همزادپنداری کرده باشد؛ «روی تشکم نشستم و گوش دادم. صدای شانه زدن و شرنگ شرنگ چوری های رانا می‌آمد. به حویلی رفتم. رانا و بوبو تیز تیز شورک ها را از بین تارها تیر می‌کردند. گفتم «رانا»! بوبو و رانا سرشان را نیز کردند. من فقط سیلشان کردم، او رانا نبود....»
سطرها به‌شدت ملموس‌اند انگار که هرکدام از ما بخشی از زندگی و کودکی‌مان را در کتاب می‌خوانیم؛ «گریانم گرفت، گفتم رانا نیامده؟ بوبو گفت: چی رانا؟ گفتم شب پیش، پیشش نماندی. گفت رانا عروس شده بچیم. گفتم: کی خانه ما می‌آید؟ گفت: دیگه آمده نمی‌تواند. گفتم: رانا که گفت مره (مرا) شوی می‌کند!»

 محمد بهبودی نیا

پهنه جغرافیای تاریخی شاهنامه از توس تا روسیه و چین و ماچین را در برمی‌گیرد. هفته گذشته در قالب گزارشی روایی در روزنامه خراسان به بیان ابیاتی از شاهنامه که در فضای شهر مشهد یا توس قدیم اتفاق افتاده پرداختیم و گفتیم که سام در «کشف رود» با اژدهایی رودررو شد و آن را کشت و لاشه‌اش را کنار این رود باستانی رها کرد، پس‌ازآن به روایت افسانه اژدرکوه (کوهی در نزدیکی مشهد) پرداختیم که می‌گویند این کوه، جسد همان اژدهای کشته شده به دست سام است که در طول تاریخ زیر خاک دفن شده. از دره «آل» نیز سخن گفتیم و شرح ماجرای نامه یزدگرد سوم را بازگو کردیم. حالا قرار است به سراغ نبردهایی از شاهنامه برویم که در شهر گنابد یا همان گناباد امروزی رخ‌ داده است. شایان ذکر است که منبع تمامی این سلسله گزارش‌ها، کتاب «فرهنگ جغرافیای تاریخی شاهنامه» به قلم استاد مهدی سیدی فرخد است.

نبرد «یازده رخ» در گناباد
گنابد که در شاهنامه به آن اشاره ‌شده، همان شهر گناباد استان خراسان رضوی است که جنگ یازده یا «دوازده رخ»، میان سپاه ایران (به سپهسالاری «گودرز») و توران (به سپهسالاری «پیران ویسه») در آن درگرفته است. به‌محض این که کیخسرو خبر عزم افراسیاب درباره حمله به ایران را می‌شنود، گودرز را با سپاهی انبوه به مقابله تورانیان می‌فرستد. گودرز که در اصفهان بوده از آن شهر یا مرکز کشور (اصطخر) رو سوی توران زمین می‌نهد و با رسیدن به روستای زیبد در ۲۰ کیلومتری جنوب غرب شهر گناباد کنونی، سپاه را متوقف می‌کند و فرزند خویش «گیو» را برای اندرز دادن به پیران ویسه راهی «بلخ» و «ویشگرد» یا «ویسه گرد»، محل استقرار پیران در توران زمین می‌کند، اما نصایح گودرز، کارگر نمی‌افتد و گیو، نزد پدر به زیبد بازمی‌گردد. پیران، هم به کوه گنابد (در مقابل، زیبد) لشکرکشی می‌کند و هر دو آماده نبرد می‌شوند. یادکردهای شاهنامه از گنابد و کوه گنابد و زیبد در آغاز داستان چنین است.
بی‌آزار لشکر به‌فرمان شاه
همی رفت منزل‌به‌منزل سپاه
چو گودرز نزدیک زیبد رسید
سران را ز لشکر همی برگزید...
فردوسی در بخشی دیگر از این روایت‌ها می‌گوید:
بگویی به پیران که من با سپاه
به زیبد رسیدم به‌فرمان شاه
سپهدار چون «گیو» برگشت ازوی
خروشان‌ سوی جنگ بنهاد روی
بیامد چو پیش گنابد رسید
بر آن دامن کوه، لشکرکشید
چو دانست گودرز کامد سپاه
بزد کوس و آمد ز زیبد به راه
ز کوه اندر آمد به هامون گذشت
کشیدند لشکر بر آن پهن‌دشت
به دشت اندر آورد لشکر گروه
به هامون سپاه از پس پشت کوه
چو پیران سپاه از گنابد براند
به‌روز اندرون روشنایی نماند
ز زیبد زمین تا گنابد سپاه
در و دشت از ایشان کبود و سیاه
سپیده برآمد ز کوه سیاه
سپهدار ایران به‌پیش سپاه
سپه را سوی میمنه کوه بود
ز جنگ دلیران بی اندوه بود
سوی میسره رود و آب روان
چنان درخور آمد چو تن را روان

نبرد گوران و پیران در جنگ‌گاه گنابد و زیبد
از این ابیات پیداست که دو سپاه ایران و توران در مقابل هم یکی در کوه «زیبد» و دیگری «کوه سیاه» گنابد به‌گونه‌ای قرارگرفته‌اند که در سمت چپ سپاه ایران «رود و آب روان» بوده است. در ادامه این داستان بلند که بنا بر تصحیح استاد خالقی (ج ۴، ص ۱۶۶) شامل ۲۵۲۱ بیت و بنا بر چاپ مسکو (ج) ۵، ص ۲۳۴) ۲۵۱۸ بیت است،
 11 پهلوان ایرانی با همین تعداد پهلوان تورانی جنگ تن‌به‌تن می‌کنند تا این‌که سرانجام، گودرز و پیران، رودررو باهم می‌جنگند و پیران به دست گودرز کشته می‌شود. چون تمام این مبارزات درهمان جنگ‌گاه گنابد و زیبد روی‌داده پس از ابیات پیشین، در حدود 13 بیت دیگر نیز از گنابد و زیبد و کوه گنابد نام‌ برده شده است که عبارت‌اند از:
سپاهش به کوه گنابد شود
به جنگ اندرون دست ما بد شود
به کوه گنابد کنم کارزار؟
و گرسوی، زیبد بر آرای کار
ز کوه گنابد برون تاختند
سرآن‌سوی هامون برافراختند
بشد، ترجمان بیژن آمد دمان
به کوه گنابد به زه برکمان
ز کوه گنابد برون‌شد سپاه
بشد روشنایی ز خورشید و ماه
وزان لشکری کز پسش چون پلنگ
بیاورد سوی گنابد به جنگ
کشیدم به کوه گنابد سپاه
به ایران سپه بر ببستیم راه
به زیبد یکی جایگه ساختند
سپه در بر کوه بنشاختند
یکی سوی کوه گنابد برفت
یکی سوی زیبد خرامید تفت
هم اندر زمان از لب دیدبان
به گوش آمد از کوه زیبد چنان
ز کوه گنابد همان دیدبان
بدید آن شگفتی و آمد دوان
وز آن‌سوی زیبد یکی تیره گرد
پدید آمد و دشت شد لاژورد
به زیبد ببد شاه یک هفته نیز
درم داد و دینار و هرگونه چیز

گورگاه پیران ویسه در گناباد امروز
این‌همه یادکرد از گنابد، زیبد کوه و کوه سیاه در یک داستان مهم، تردیدی را درباره صحت املای نام و محل آن‌ها باقی نمی‌گذارد. شهر گناباد و روستای زیبد برحسب قول مشهور «صفّه پیران ویسه» همان گورگاه پیران ویسه است. ولادیمیر مینورسکی، خاورشناس روس، درباره مشخصات شهر گناباد چنین نوشته است: «ینابد، جنابد، جنابذ، گناوه» در خراسان، یک روستای گناباد در ولایت توس و یک شهر گناباد وجود دارد که همان گناباد جنگ یازده رخ است. این شهر در امتداد گذرگاه هرات به خواف و جنوب خراسان و شمال قهستان یعنی استان‌های خراسان رضوی و جنوبی در میانه شهرهای تربت‌حیدریه یا زاوه، قدیم، کاخک، بجستان، فردوس یا همان «تون» قدیم و «قاین» قرار دارد. لذا برای حمله لشکر انبوه توران به داخل ایران محل مناسبی بوده است. در پایان جنگ یازده رخ آمده است که «لهاک» و «فرشیدور»، (برادران پیران) از محل جنگ، گریختند و «گستهم» ایشان را تا دشت «دغوی» در مرز توران تعقیب کرد و کشت.

در گزارش‌های آینده روزنامه خراسان بخوانید
در این نسخه به معرفی چند مکان، از مکان‌های گناباد که نامشان در شاهنامه ذکر شده، اشاره کردیم. در گزارش‌های آینده نیز به سراغ دیگر شهرهای خراسان ازجمله سرخس، کلات نادر، گلمکان، بقمچ و... می‌رویم و روایت‌های شنیدنی که در شاهنامه از این محل‌ها ذکر شده،بازگو می‌کنیم.

عاطفه رنگ آمیز
کارشناس ارشد ادبیات کودک و نوجوان

هنگامی که شاعری بزرگ سال برای کودکان و نوجوانان شعر می سراید ضمن آن که باید به همه جوانب فکری،حسی، عاطفی و نیز بلوغ جسمانی و رشد روابط اجتماعی در آن ها توجه داشته باشد، لازم است به عنوان راوی و توصیف گر بدون دخالت دادنِ تجربه های بزرگ سالانه اش در زندگی فردی و اجتماعی شعر بگوید. به عبارتی دیگر، در لحظه سرایش، خودش کودک یا نوجوان شود و تخیل مربوط به این گروه های سنی را در نظر بگیرد و کودکانه و نوجوانانه تخیل کند. او باید کلمات قابل درک، خوشایند و مناسب کودک و نوجوان را گزینش کند و هنگام انتخاب وزن و موسیقی شعرها سلیقه، هیجانات و احوال مخاطب خاصش را در نظر داشته باشد؛اما خواندن و شنیدن شعرهایی برای نوجوانان آن هم از زبان شاعری هم سن و سال خودشان لطف دیگری دارد.  در این بخش قرار است به اتفاق، با تجربه های ادبی موفق و نخستین شعرهای شاعران نوجوان ،همراه شویم و سیر نوشتاری آن ها را مرور کنیم.
مهدیه حسینی راد، نوجوان 14ساله مشهدی، از اعضای کارگاه مقدماتی شعر و داستان در مرکز تخصصی ادبیات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است. او پیش از این نیز در کلاس های نوشتن خلاق حضور داشته و حال و هوای شاعرانه خوبی دارد. مهدیه ،علاقه مند به سرایش شعر سپید است. شعری که در ادامه می خوانید جزو اولین آثار اوست .در جلسه اول گفت و گو با او ابتدا با یکدیگر درباره نقاط قوت و ضعفش گفت وگو کرده ایم و سپس با تکیه بر نکات مطرح شده در این جلسه و تاکید بر لزوم توجه بیشتر او به زبان، حفظ موسیقی درونی،چینش مناسب کلمات، سطر بندی، ایجاز و... ویرایش های مختلفی را انجام داده و پس از ویرایش شعر توسط این شاعر نوجوان به خوانش روان تری از این شعر رسیده ایم.

شعر قبل از ویرایش

نام شعر : یک روز معمولی

زنگ هشدارهای سمج
پرتوهای فضول آفتاب
کنسرت گنجشک های پر حرف
خیابان که سرش را
از پنجره آورده تو
خودم را کشیدم از تن خواب بیرون.
همین جوری
این بود داستان یک روز معمولی.

***

شعر بعد از ویرایش

نام شعر: یک روز معمولیِ دیگر

زنگ هشدارهای سمج
پرتوهای فضول آفتاب!
کنسرت گنجشک های پُر چانه
خیابان که سرِ شلوغش را
از پنجره آورده تو
بیرون کشیدم خودم را از تنِ خواب
یک روز معمولیِ دیگر!