حسین منزوی

اگر باشی محبت روزگاری تازه خواهد یافت

زمین در گردشش با تو مداری تازه خواهد یافت

دل من نیز با تو بعد از آن پاییز طولانی

دوباره چون گذشته نوبهاری تازه خواهد یافت

درخت یادگاری باز هم بالنده خواهد شد

که عشق از کُنده ما یادگاری تازه خواهد یافت

دهانت جوجه‌هایش را پریدن گر بیاموزد

کلام از لهجه تو اعتباری تازه خواهد یافت

بدین سان که من و تو از تفاهم عشق می‌سازیم

از این پس عشق‌ورزی هم، قراری تازه خواهد یافت

من و تو عشق را گسترده‌تر خواهیم کرد، آری

که نوع عاشقان از ما تباری تازه خواهد یافت

تو خوب مطلقی، من خوب‌ها را با تو می‌سنجم

بدین سان بعد از این خوبی، عیاری تازه خواهد یافت

جهان پیر ـ این دلگیر هم، با تو، کنار تو

به چشم خسته‌ام، نقش و نگاری تازه خواهد یافت

***

 

 

محمد علی بهمنی

تو را گم می کنم هر روز و پیدا می کنم هر شب 

بدین سان خواب ها را با تو زیبا می کنم هر شب

تبی این گاه را چون کوه سنگین می کند آن گاه

چه آتش ها که در این کوه برپا می کنم هر شب

تماشایی است پیچ و تاب آتش ها، خوشا بر من

که پیچ و تاب آتش را تماشا می کنم هر شب

مرا یک شب تحمل کن که تا باور کنی ای دوست

چگونه با جنون خود مدارا می کنم هر شب

چنان دستم تهی گردیده از گرمای دست تو

که این یخ کرده را از بی کسی، ها می کنم هر شب

تمام سایه ها را می کشم بر روزن مهتاب

حضورم را ز چشم شهر حاشا می کنم هر شب

دلم فریاد می خواهد ولی در انزوای خویش

چه بی آزار با دیوار نجوا می کنم هر شب

کجا دنبال مفهومی برای عشق می گردی؟

که من این واژه را تا صبح معنا می کنم هر شب

***

 

 

علیرضا بدیع

عشق..اما عشق در بال و پرم پیچیده است

اژدهایی مهربان بر پیکرم پیچیده است

شر و شور و شاعری با شیر در کامم چکید

نسخه  دلدادگی را مادرم پیچیده است

از صدای عشق خوش تر نام روح افزای توست

این صدا در شعرهای آخرم پیچیده است

حیرت خلق خدا از شعر من بیهوده نیست

عطر تن پوش تو در هر دفترم پیچیده است

خواب دیدم بگذریم!این قدر می گویم که صبح

عطر تند غنچه ای در پیکرم پیچیده است

***

 

 

محمد سعید میرزایی

کجاست جای تو در جمله  زمان که هنوز...

که پیش از این  که هم اکنون  که بعد از آن  که هنوز 

و با چه قید بگویم که دوستت دارم؟

که تا ابد؟ که همیشه؟ که جاودان؟ که هنوز

سوال می کنم از تو: هنوز منتظری؟

تو غنچه می کنی این بار هم دهان، که هنوز...

چقدر دلخورم از این جهانِ بی موعود؛

از این زمین که پیاپی...وآسمان که هنوز...

جهان سه نقطه  پوچی است، خالی از نامت؛

پر از «همیشه همین طور» از «همان که هنوز»

همه پناه گرفتند در پسِ «هرگز»

و پشت «هیچ» نشستند از این گمان که «هنوز»

ولی تو «حتماً»ی و اتفاق می افتی!

ولی تو «باید»ی ای حسّ ناگهان که هنوز

در آستان جهان ایستاده چون خورشید؛

همان که می دهد از ابرها نشان که هنوز

شکسته ساعت و تقویم، پاره پاره شده

به جست وجوی کسی، آن سوی زمان که هنوز

یکم

بعضی از فضلا این واژه را غلط می‌دانند و توصیه می‌کنند به جای آن نخست یا اول گفته شود، اما یکم نه تنها امروز رایج است بلکه پیشینیان نیز آن را به کار برده‌اند و صحیح است.

 

سوق/ سوق

در تلفظ و معنای این دو واژه نباید اشتباه کرد. سوق بر وزن ذوق به معنای «راندن» است و بیشتر به صورت ترکیب «سوق دادن» به کار می‌رود و سوق بر وزن دوغ به معنای «بازار» است.

 

دواوین

واژه دیوان از فارسی به عربی رفته و در جمع دواوین شده است. در فارسی بهتر است آن را با «ها» جمع ببندیم و «دیوان‌ها» بگوییم.

 

برگرفته از کتاب «غلط ننویسیم»

 ابوالحسن نجفی

کتاب «نغمه‌های تاجیکی» اثر شاه‌منصور شاه‌میرزا، شاعرسرشناس تاجیکستانی است که در سال 1399 در دهلی‌نو هندوستان و سال 1400 در تهران از سوی نشر شاعران پارسی‌زبان منتشر شد. شاه‌منصور شاه‌میرزا (خواجه‌آف)، متولد 7 مه سال 1971 (17 اردیبهشت سال 1350 هجری خورشیدی) در استان سُغد (با مرکزیت خجند)، تاجیکستان و دانش آموخته رشته روزنامه‌نگاری دانشگاه ملی تاجیکستان (سال 1992)است. او از سال 2006 تا امروز کارشناس تاجیکستان در موسسه فرهنگی اکو ست.ازاین شاعر و پژوهشگر زبان تا امروز،تالیفات زیادی در حوزه زبان و ادبیات فارسی منتشر شده است.کتاب «نغمه‌های تاجیکی» دارای 40 غزل با محتوای زبان فارسی، اشتراک‌ فارسی‌زبان‌ها، اجتماعی و عاشقانه جدیدترین اثر اوست. به منظور معرفی این کتاب و بررسی وضعیت شعرامروز تاجیکستان و میزان تاثیرگذاری و تاثیرپذیری شاعران تاجیکستان از شاعران دیگر کشورهای فارسی زبان با این شاعر تاجیکستانی گفت‌وگو کرده‌ایم.

بهره گیری از اسطوره ها در شعر امروز

شاه‌منصور شاه‌میرزا در گفت‌وگو با خراسان درباره لزوم بهره‌گیری از اسطوره‌های زبان فارسی توسط شاعران معاصر اظهار می کند: هیچ شاعر و نویسنده ای نمی تواند مدعی شود که از شاعران و نویسندگان بزرگ که در قرن های گذشته زندگی می‌کردند تاثیر نگرفته و به تنهایی ابداع  یا ابتکاری داشته است. بنده هم  در شعرهایم جای‌جایی از حافظ و جای‌جایی از مولانا و فردوسی و شاعران معاصر ایران و تاجیکستان تاثیرپذیرفته ام.

تاثیر پذیری شاعران تاجیکستان  از شاعران معاصر ایران 

وی در پاسخ به این سؤال که آیا دیگر شاعران تاجیکستانی نیز از شاعران ایرانی تأثیر پذیرفته‌اند؟ می گوید: شعر ایران، افغانستان و تاجیکستان در نحو کلمات و اصطلاحات، تفاوت‌هایی دارند اما در کلیت و فضاسازی شعر‌، یکی هستند. شعر امروز تاجیکستان از آثار شاعران بزرگ پارسی‌زبان و تا حدودی از شعر شاعران روسی تأثیر می‌پذیرد اما باید اعتراف کنیم که بیشترین تأثیر را از شعر معاصر ایران گرفته است. در تاجیکستان شاعرانی مانند نیما، بهار، فروغ، نادرپور، سهراب سپهری، اخوان ثالث، پروین اعتصامی، رهی معیری، سیمین بهبهانی و قیصر امین پور، فاضل نظری و شفیعی کدکنی، علیرضا قزوه و...طرفداران زیادی دارند و از آثار این شاعران پیروی می‌شود. این پیروی از شاعران معاصر ایران تا حدی است که در برخی موارد به قول ما تاجیکستانی‌ها برخی از شاعران ما سهراب بیمار، یا به قول شما «سهراب زده‌» شده‌اند و سعی می‌کنند با پیروی از او آثاری را خلق کنند. در ‌زمان‌هایی سهراب، بیشترین تأثیر را بر شعر تاجیکستان و حتی فارسی زبانان آسیای میانه داشت و ترجمه اشعار سهراب به زبان ازبکی در ازبکستان جایزه کتاب سال عنوان گرفت.

وی می‌افزاید: بعضی از شاعران تاجیکستان، غزل‌سراهای خوبی هستند و زنده‌یاد، لایق شیرعلی را می‌توان پیش صف این شاعران دانست که کتاب «روح رخش» از او در ایران چاپ‌شده بود. بنده فکر می‌کنم او به غزل جامه‌ای نو دوخت و پوشاند. از دیگر شاعران برجسته تاجیکستان می‌توان به استاد مومن قناعت، بازار صابر، گلنظر، فرزانه، عبدالجبار سروش و سیاوش جنیدی اشاره کرد که در شعر نوین پیشتازند.

واژه های مشترک در شعر کشورهای فارسی زبان

وی خاطرنشان می کند: در دو دهه گذشته و همزمان با اوج‌گیری ارتباط شاعران فارسی زبان در شبکه‌های مجازی و همچنین برگزاری سمینارها شاعران کشورهای فارسی‌زبان بر یکدیگر تأثیرات فراوانی گذاشته‌اند. اگر واژگانی را که شاعران مختلف کشور های فارسی زبان استفاده می‌کنند با یکدیگر قیاس کنیم، متوجه می‌شویم واژگانی از افغانستان و ایران وارد شعر تاجیکستان شده است. زنده‌یاد استاد گلنظر که مؤلف سرود ملی تاجیکستان است، نقل کرده بود که بعضی از شاعران تاجیکستان نام گُل‌هایی را در شعرهایشان استفاده می‌کنند که آن نام ها را از شعر شاعران ایران گرفته‌اند و خودشان آن گل را هیچ‌گاه ندیده و بویش را استشمام نکرده اند.

این شاعر نامدار تاجیکستان می گوید: از زمان رودکی تا امروز، تأثیر شعر را بر آثار دیگر شاعران فارسی زبان مشاهده می‌کنیم. هر چقدر شاعران کشورهای فارسی‌زبان در برنامه‌های ادبی و فرهنگی کشورهای همدیگر شرکت کنند ما شاهد نزدیکی بیشتر زبان و ادبیات این کشورها با یکدیگر خواهیم بود و در نتیجه به پاسداشت زبان فارسی کمک‌های زیادی می‌کند.

در تاجیکستان افتخار ما شعرماست. هر جا می‌رویم شعر، شناسنامه ماست. در هر محفلی که غربی‌ها و غیرفارسی‌زبانان حضور داشته باشند، ما شعرهایی از سعدی، خیام و دیگر شاعران می‌خوانیم و می‌گوییم ما نوادگان و میراث بران این شاعرانیم و با احترام زیادی از سوی آن‌ها روبه‌رو می‌شویم که بنده بارها شاهد این احترام از سوی مردم دیگر کشورها بوده‌ام. شعر از همان لالایی مادر تا روزی که ما را به خاک می‌سپارند، در همه مراسم با ما همراه است و با آن زندگی می‌کنیم.

 

ستاره منوچهری- زبان هنر، فراتر از هر زبانی است. هر قوم و ملتی می‌تواند معانی و مفاهیم مد نظرش را با زبان هنر بیان کند. همین است که وقتی پای یک اثر هنری اعم از نقاشی، عکس، فیلم، موسیقی و شعر به آن سوی مرزهای یک کشور باز می‌شود، با شمار زیادی از مردم جهان ارتباط برقرار می‌کند و بین‌المللی می‌شود. سوم آذر امسال خبر رسید که نام محمدرضا اژدری، آهنگ ساز، رهبر ارکستر و پیانیست ایرانی برای آهنگ بی‌کلام «نیل» در میان 10 آهنگ ساز برتر دنیا در بخش موسیقی بی‌کلام جایزه موسیقی هالیوود قرار گرفت. به مناسبت کسب این افتخار ارزشمند، در این مطلب از هنرمندانی نوشته‌ایم که هنرشان در شاخه‌های مختلف، از مرزهای کشورمان فراتر رفته و جایزه و افتخار جهانی به دست آورده‌است.

ساز و نواهایی فراتر از مرزها

یکی از آهنگ سازان بزرگ ایرانی که همیشه در عرصه جهانی خوش می‌درخشد، کیهان کلهر است. این کمانچه‌نواز زبردست جوایز و افتخارات بسیاری را از آن خود کرده؛ از جایزه گرمی «بهترین آلبوم جهانی سال» و جایزه جهانی «وومکس» در سال 2019 گرفته تا جایزه «بیتا» و «گلوبال فست» در بخش هنرمند سال. دیگر آهنگ ساز بین‌المللی ایرانی‌تبار، رامین جوادی نام دارد؛ خالق موسیقی مشهور سریال «بازی تاج و تخت». جوادی برای ساخت این موسیقی برنده جایزه معتبر «امی» شد. این آهنگ ساز برای آهنگ سازی فیلم «مرد آهنین» هم جایزه گرمی را از آن خود کرده بود. احسان صدیق، از دیگر  آهنگ سازان بین‌المللی ایرانی است که در سال 1400 برای ساخت موسیقی متن فیلم «جنبل» جایزه بهترین موسیقی فیلم را از جشنواره فیلم زنان در رم به دست آورد. فیلم «جنبل» ساخته هادی کمالی‌مقدم، مستندی داستانی با محوریت خیالات مردم جنوب ایران و دیگر مناطقی است که مردم آن در حاشیه دریاها زندگی می‌کنند.

 اهل قلمِ پرافتخارِ ایرانی در جهان

سهم نویسندگان ادبیات کودک و نوجوان از جایزه‌های جهانی بیشتر از دیگر نویسنده‌های ایرانی است؛ نویسنده‌های مشهور ایرانی مانند هوشنگ مرادی کرمانی، فرهاد حسن‌زاده و افسانه شعبان‌نژاد که در شاخه ادبیات کودک فعالیت دارند، به جز نامزد شدن در این جایزه‌ها، به افتخار دریافت جایزه و برگزیده‌شدن هم دست پیدا کرده‌اند؛ اتفاقی که درباره نویسندگان ایرانی در حوزه بزرگ سال رخ نداده‌‌است. در ادامه به بخشی از کارنامه نویسنده‌های معاصر ایرانی در جایزه‌های جهانی اشاره می‌کنیم. در سال 2021 میلادی، هیئت داوران جایزه قلم آمریکا، فهرست نامزدهای این جایزه را اعلام کرد که در میان اسامی، نام گروس عبدالملکیان و شکوفه آذر، دو شاعر و نویسنده ایرانی دیده می‌شد. همچنین برای اولین بار در تاریخ جایزه بوکر، شکوفه آذر، نویسنده ایرانی برای کتاب «روشنگری درخت گوجه‌سبز» نامزد دریافت جایزه بوکر بین‌المللی شد. نام نگار جوادی، نویسنده ایرانی-فرانسوی هم در میان 10 نامزد نهایی جایزه ادبی بین‌المللی دوبلین 2020 جای گرفت. در سال 1387 هم آنیتا امیررضوانی برای کتاب «خون گل‌ها» با موضوع فرش ایرانی برای جایزه ادبی اورنج انگلستان نامزد شد.

نام‌آوران بین‌المللی در هنرهای تجسمی

استاد محمود فرشچیان، نقاش برجسته و چهره ماندگار فرهنگ و هنر ایرانی، شخصیتی پرآوازه در جهان است. از جمله افتخارات استاد فرشچیان می‌توان به این‌ها اشاره کرد: مدال طلای جشنواره بین‌المللی هنر آمریکا، نشان هنر نخل طلایی ایتالیا، تندیس طلایی اروپایی هنر در ایتالیا و مدال طلای جشنواره بین‌المللی هنر در بلژیک. یکی از شاخه‌های هنری که هنرمندان ایرانی همیشه در آن خوش می‌درخشند، عکاسی است. یکی از تازه‌ترین نمونه‌های کسب افتخار جهانی عکاسان ایرانی، متعلق به بابک تفرشی است که آبان امسال جایزه بخش عکاسی علمی انجمن عکاسی انگلستان را به دست آورد. این انجمن از دستاوردهای مهم در عکاسی تقدیر و استعدادهای جدید این حوزه را معرفی می‌کند. علاوه بر این، دو عکاس ایرانی در دو بخش خبرهای عمومی و ورزشی در رده سوم رقابت جهانی ورلد پرس فوتو 2021 معرفی شدند. در بخش خبر‌های عمومی، عکس نیوشا توکلیان از ایران با نام «مراسم سوگواری سردار قاسم سلیمانی در تهران» به جایزه سوم رسید. در بخش عکس ورزشی هم فرشته اصلاحی با یک مجموعه عکس روایی با نام «اندیشه پرواز» جایزه سوم را از آن خود کرد. در میان نام‌آوران بین‌المللی در هنرهای تجسمی، نام پرویز تناولی، مجسمه‌ساز بزرگ ایرانی همیشه به چشم می‌خورد. این هنرمند یکی از چهار شخصیتی بود که جایزه تغییردهنده بازی هنر آسیا در سال ۲۰۲۱ را دریافت کرد. در آذر ماه ۱۴۰۰ شانزدهمین دوره جشنواره بین‌المللی البرده ویژه پاسداشت استعداد‌های برتر فرهنگ و هنر اسلامی با معرفی برگزیدگان شش بخش در اکسپو ۲۰۲۰ دبی آغاز به کار کرد. در این جشنواره 30 هنرمند در شش رشته برگزیده شدند که سهم هنرمندان ایرانی بسیار چشمگیر بود. مریم نوروزی هلیلانی، احمدعلی نظامی ریحانلو، مهسا جواد دواچی، محمدعلی حجازی، مسعود محبی‌فر، معصومه احمدمرادی، افسانه خادم‌الرضا مهدوی، اصغر احمدمرادی، زینب ابراهیم‌شاهی، رضا باباجانی و بیتا عامل هنرمندانی بودند که در رشته‌های خوشنویسی، نقاشیخط، تذهیب و تایپوگرافی موفق به کسب جایزه شدند.

 داستان نویسنده فرانسوی از حاج قاسم سلیمانی

یک نویسنده فرانسوی، داستانی کودکانه درباره سردار شهید حاج قاسم سلیمانی منتشر کرد.به گزارش برنا؛ کتاب کودک «قهرمان به شکل خودم» به نویسندگی و تصویرگری کلر ژوبرت و توسط انتشارات راه یار به چاپ رسید. کتاب کودک «قهرمان به شکل خودم» به نویسندگی و تصویرگری کلر ژوبرت و توسط انتشارات راه یار چاپ و روانه بازار نشر شد.«قهرمان به شکل خودم»، داستانی کودکانه درباره سردار شهید حاج قاسم سلیمانی است که به کوشش مجموعه «خانه همبازی» تهیه‌شده است.علاقه‌مندان علاوه بر کتاب‌فروشی‌ها می‌توانند از طریق سایت و صفحات مجازی ناشر به نشانی raheyarpub.ir کتاب را تهیه کنند.

 

در گذشت شاعر و بیدل شناس شهیر افغانستانی 

 اسدا... حبیب، نویسنده، شاعر و بیدل‌شناس برجسته افغانستان در سن ۸۱ سالگی در هامبورگ آلمان درگذشت.خانه ادبیات افغانستان روز گذشته با اعلام این خبردر صفحه اینستاگرامی اش نوشته است: اسدا... حبیب، نویسنده، پژوهشگر، داستان‌نویس و بیدل پژوه، یکی از استوانه‌های گران‌سنگ زبان و ادب فارسی از میان ما رخت برکشید. در زمانه یورش به کیان فرهنگ و ادب فارسی، نامش، زنده و راهش، الگوی ماست.اسدا... حبیب متولد ۱۳۲۰، در شهر کابل بود. از ۱۹۶۸ تا ۱۹۷۳ میلادی به تحصیل و تحقیق در انستیتوی زبان‌های شرقی دانشگاه دولتی مسکو پرداخت و با نگارش پایان‌نامه‌اش با نام «بیدل و چهارعنصر»در رشته ادبیات، دکترا گرفت.  او علاوه بر استادی در دانشگاه کابل، مدتی سمت اتحادیه نویسندگان افغانستان و ریاست دانشگاه کابل را نیز بر عهده داشته و همچنین عضو آکادمی علوم افغانستان نیز بود.

 

پایان مرحله نخست داوری‌های جایزه جلال

دبیر علمی جایزه جلال از به پایان رسیدن مرحله نخست داوری‌ها خبر داد و گفت: تلاش کردیم در انتخاب داوران از چهره‌های صاحب اثر و دارای تجربه استفاده کنیم.به گزارش تسنیم، وجیهه سامانی افزود:‌ داوری در مرحله دوم در حال انجام است.  هم اکنون، تمام تمرکز و توان داوران ما روی داوری، متمرکز است تا قضاوت درست و دقیقی داشته باشند. امیدواریم بعد از سپری شدن این مرحله و اعلام نامزدها، روند اجرا و زمان برگزاری اختتامیه اعلام شود.

 

 

 کریستین بوبن هم رفت

نویسنده سرشناس فرانسوی روز جمعه هفته گذشته در ۷۱ سالگی از دنیا رفت.به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از لوموند، کریستین بوبن نویسنده‌ای شکننده و فاخر که در دنیا شناخته‌شده بود، جمعه ۴ آذر درگذشت.وی در آثارش به‌خوبی چیزهای شگفت‌انگیز را از دل مسائل کوچک و تجربه‌های ساده زندگی مانند کودکی، عشق و تنهایی، بیرون می‌کشید و با کلماتی ساده و موسیقایی به‌اندازه شعری درخشان، در کنار هم قرار می‌داد.

کتاب «لباس یک مهمانی کوچک» وی که سال ۱۹۹۱ منتشر شد اولین موفقیت بزرگ او بود. پس‌ازآن شاهکاری به نام «قدیس فرودستان» که به فرانسوا داسیس تقدیم شده بود، منتشر شد و جایزه دوموگو و جایزه بزرگ کاتولیک را دریافت کرد. وی سال ۲۰۱۶ نیز جایزه آکادمی فرانسه را برای همه خدمتی که به زبان فرانسوی کرده بود، دریافت کرد.