درآمد نجومی لیدرها،دریافتی حداقلی زیرشبکه ها
نقدهای صریح یک مقام مسئول در وزارت صمت به اکثر شرکت های بازاریابی شبکه ای
برخی معتقدند باید به جایی رسید که بتوان یخچال را به اسکیمو فروخت. یعنی آنقدر حرفهای بتوان روی روان و ذهن مردم کار کرد که اگر در قطب شمال هستند نیاز به یخچال را حس کنند! نام سیستم بازاریابی شبکه ای یا همان نتورک مارکتینگ در سالهای اخیر تقریباً به گوش اکثر افراد جامعه رسیده است، سیستمی که هر چند سال یکبار با موج جدیدی که حاصل تغییر راهبردها در عضوگیری است، نفسی چاق میکند تا دوباره در جامعه عرض اندام کند. در چند سال گذشته شاهد رشد قارچ گونه این شرکتها و فعالیت تیمهایشان بوده ایم اما بازاریابی های شبکه ای چیست و چرا نقدهایی به آن وارد است؟
بازاریابی شبکه ای چیست؟
بازاریابی شبکهای نوعی بازاریابی است که افراد مختلفی در این سیستم به عنوان بازاریاب انتخاب میشوند. این افراد اگر بتوانند محصولی را به فروش برسانند، پورسانت دریافت میکنند. این شیوه در عمل در کشور ما سابقهای به نام شرکتهای هرمی دارد. آنها از شیوهای استفاده میکردند به این صورت که کسی که خواهان عضو شدن در شبکه بود، باید در ابتدا هزینهای را برای عضویت پرداخت میکرد. این شخص اگر میتوانست در مجموعه افرادی را به عضویت در بیاورد، آن هزینه اولیهای را که پرداخت کرده بود، باز پس میگرفت.
فروش با قیمتی بالاتر از ارزش واقعی
اما روز گذشته سرپرست مرکز اصناف و بازرگانان وزارت صمت در نقدهایی به بازاریابی شبکه ای گفت: لیدرهای شرکتهای بازاریابی شبکهای از درآمدهای نجومی برخوردارند اما در عین حال عمده زیرشبکهها به درآمدهای حداقلی اکتفا میکنند.کامبیز معتمد وزیری در گفتوگو با مهر اظهار کرد: داشتن پروانه کسب مجاز لزوماً به معنای نبود امکان وقوع تخلف توسط شرکتهای بازاریابی شبکهای نیست و عموم شرکتهای معروف و برجسته، وضعیت مطلوبی در زمینه رعایت ضوابط و مقررات مربوط به این حوزه ندارند.
وی با بیان این که اکثر شرکتهای بازاریابی شبکهای بر عضوگیری صرف و توسعه زنجیره انسانی تأکید می کنند و در حقیقت به دنبال فروش کالا و عرضه کالای رقابتی و مصرفی مناسب نیستند، افزود: بسیاری از این شرکتها برای افزایش فروش خود در کوتاهمدت و کسب منفعت برای لیدرهای بالادستی، معمولاً با بهانهها و عناوین مختلفی در قالب «سرمایه گذاری اولیه با مبالغ از پیش تعیین شده» یا «دریافت حق عضویت»، برای فروش اجباری اجناس خود اقدام میکنند.معتمد وزیری با بیان این که این نوع فعالیتها قطعاً مغایر با ضوابط آییننامه کمیته نظارت بر بازاریابی شبکهای است، بیان کرد: در این میان، برخی از شرکتهای بازاریابی شبکه ای با رعایت قوانین و مقررات در حال فعالیت هستند و افراد فعال در آنها به صورت ماهانه پس از فروش کالاها به طور مستقیم به مصرف کننده (به صورت ثبت سفارش یا امانی) کمیسیون و پاداش خود را با توجه به طرح سوددهی مصوب دریافت میکنند.
وی با اشاره به این که با رعایت اصول قانونی، هر شرکت مجاز است حق کمیسیون و پاداش افراد را حداکثر تا سه سطح پرداخت کند، خاطر نشان کرد: این دستورالعملها به این دلیل ابلاغ شده است که شرکتهای بازاریابی مجاز همانند شرکتهای هرمی، زیرشاخههای نامتناهی ایجاد نکنند. همچنین هر شرکت بازاریابی شبکهای که اعضای خود را ملزم به خرید اجناس میکند، در صورتی که این کالاها به فروش نرسد، باید آنها را باز پس گیرد؛ در غیر این صورت شرکت دچار تخلف شده است.سرپرست مرکز اصناف و بازرگانان وزارت صمت تاکید کرد: مجبور نکردن اعضا به خرید کالا از شرکت و نیز ملزم بودن شرکت به باز پس گرفتن اجناس فروخته نشده، دو شرط اصلی مشروعیت بازاریابی شبکهای است.
اگر این شروط و مقررات رعایت شود، سیستم بازاریابی شبکهای روشی مفید برای صرفهجویی در هزینههای دلالی و حذف واسطهها میان تولیدکننده و مصرفکننده نهایی خواهد بود.
معتمد وزیری خاطر نشان کرد: متقاضیان بازاریابی شبکهای قبل از ورود به این عرصه، بهتر است به سایت www.easnaf.ir مراجعه و از «وضعیت پروانه کسب»، «طرح سوددهی» و «نوع کالای قابل فروش» این شرکتها اطمینان حاصل کنند.