همه زوایای طرح رتبه بندی معلمان
طبق قانون این طرح باید به افزایش کیفیت معلمان و مدارس بینجامد
گروه اجتماعی- و اینک طرح رتبه بندی معلمان پس از سال ها، سرانجام با تصویب نهایی در هیئت دولت قرار است در مرحله اجرا از نیمه دوم سال 98 برای معلمان لحاظ شود. به طور مشخص آن چه اکنون از ادبیات تصویب کنندگان و خواسته معلمان بر می آید، این طرح بیشتر به افزایش حقوق جامعه معلمان معطوف است؛ افزایشی که طبق گفته وزیر آموزش و پرورش از 200 تا 700 هزار تومان و متوسط450 هزار تومان حقوق را بالاتر خواهد برد. اگرچه طبق ماده 63 قانون برنامه ششم توسعه، این طرح باید به ایجاد شایستگی ها و عملکرد رقابتی منجر شود.بعد از تصویب طرح رتبه بندی معلمان در هیئت دولت و نزدیک شدن به زمان اجرایی شدن این طرح، سوالات جدیدی مطرح میشود از جمله این که آیا این طرح صرفا یک افزایش حقوق است یا به کیفیت بخشی نیز میانجامد.
طرح رتبه بندی چیست؟
درباره این که در این طرح دقیقا چه اتفاقی رخ می دهد، علی الهیار ترکمن معاون برنامهریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش درباره جزئیات رتبهبندی معلمان و تقسیم آن ها در 5 رتبه توضیح داده است.
ارتقای کیفیت؛ هدف فقط افزایش حقوق نیست
رتبهبندی فرایندی است که به ارتقای کیفیت در آموزش و پرورش منجر میشود و هدف مستقیم آن افزایش حقوق نیست اما به افزایش حقوق هم منجر میشود، تلاش کردیم با توجه به هدف کلان و ماهیتی که رتبهبندی دارد، مکانیزمهایی ایجاد شود و صلاحیتهایی مدنظر قرار گیرد که به ارتقای فرایند یاددهی و یادگیری در سطح مدارس کشور منجر شود.
پیش بینی 3 نوع صلاحیت
در رتبه بندی سه صلاحیت عمومی، تخصصی و حرفهای در نظر گرفته شده است: 1-صلاحیت عمومی به ویژگیهای شخصیتی افراد برمیگردد.
2-صلاحیت تخصصی شامل دانش و توانمندیهای آموزشی و پرورشی است که یک معلم برای ایفای مؤثر وظایف حرفهای خود باید داشته باشد.
3-صلاحیت حرفهای مجموعهای از شایستگیها، توانمندیها و مهارتهایی است که معلم هنگام کار کسب میکند و خودش را ارتقا میدهد و کاملاً مرتبط با شغل معلمی است و با استفاده از آن میتواند وظایف خود را به شکل دقیق انجام دهد.
گواهی نامه صلاحیت معلمی
وی اظهار کرد: نظام سنجش صلاحیت تعریف شده و فرایند گردآوری سازمان یافته از تمام اطلاعات، شواهد و مستنداتی است که سه صلاحیت عمومی، تخصصی و حرفهای را اثبات میکند. یکی از کارهای خوبی که پیشبینی کردیم و واقعاً نهایی شدن آن انرژی زیادی از ما گرفت، صدور گواهی نامه صلاحیت معلمی برای هر کدام از معلمان است یعنی سه صلاحیت عمومی، تخصصی و حرفهای کاملاً سنجیده، در قالب مشخص قرار میگیرند و به معلمان گواهی نامه صلاحیت داده میشود، این گواهی نامه، مدرکی است که ناشی از سنجش همین صلاحیتهاست و هر چند سال یک بار به روز میشود.معاون برنامهریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش درباره مزایای گواهی نامه صلاحیت معلمی متذکر شد: این گواهی نامه در درجه نخست معلمان را در امتیازهای رتبهبندی طبقهبندی میکند و در درجه دوم مزایای ثانویه برای آن ها دارد مثلاً برای کسب پستهای مدیریتی، شرکت در آزمونهایی مانند خارج از کشور یا حضور در گروههای آموزشی.
شرایط تقسیمبندی در رتبههای یک تا 5
الهیار ترکمن درباره شرایط کسب رتبهها توسط معلمان گفت: شرایط کسب رتبه یک، داشتن حداقل دو سال سابقه کار، 120 ساعت دوره آموزشی ضمن خدمت، کسب حداقل 75 درصد امتیازات حاصل از محاسبه میانگین ارزیابی در دو سال گذشته و 60 درصد شاخص صلاحیتهای معلمی. رتبه دو، شش سال سابقه کار، چهار سال توقف در رتبه یک،180 ساعت دوره آموزشی ضمنخدمت، 80 درصد امتیاز حاصل از محاسبه میانگین ارزیابی عملکرد و 65 درصد امتیاز شاخص صلاحیتهای عمومی. رتبه سه، 12 سال سابقه کار، سه سال توقف در رتبه دو، 150 ساعت دوره آموزشی و 70 درصد امتیاز شاخص صلاحیتهای معلمی. رتبه چهار، 18 سال سابقه کار، چهار سال توقف در رتبه سه، 120 ساعت دوره آموزشی ضمنخدمت و 75 درصد امتیاز شاخص صلاحیتهای معلمی. رتبه پنج، حداقل 24 سال سابقه، چهار سال توقف در رتبه 4، 100 ساعت دوره آموزشی و 85 درصد امتیاز شاخص صلاحیتهای عمومی و حرفهای.وی تصریح کرد: صلاحیتهای عمومی، حرفهای و تخصصی توسط«سازمان معلمی»تبدیل به چک لیست میشوند یعنی مصادیق صلاحیتها تبدیل به چک لیست میشود که هر کدام از آن ها امتیاز خاص خود را دارد.
این طرح به تصویب مجلس نیازمند است؟
مسئولان آموزشوپرورش معتقدند نیازی به ارسال لایحه رتبهبندی به مجلس نیست چرا که در جزء دو بند "الف" ماده 63 قانون برنامه ششم توسعه آمده و دولت موظف است، «نظام رتبه بندی معلمان و استقرار نظام پرداخت بر اساس تخصص با شایستگی ها و عملکرد رقابتی مبتنی بر نظام رتبه بندی معلمان و مهندسی نیروی انسانی بر اساس سند تحول و نقشه جامع علمی کشور، با تصویب مجلس شورای اسلامی در قالب بودجه سنواتی تهیه شود».این بند یکی از موارد شفاف قانون برنامه ششم توسعه است و تأکید دارد، تهیه نظام رتبهبندی با دولت و تصویب آن در قالب بودجه سنواتی با مجلس است.
دیدگاه یک کارشناس
رضا نهضت معلم با سابقه و کارشناس مسائل آموزش و پرورش درباره تصویب طرح رتبهبندی معلمان و این که آیا معلمان رتبه های خود و ملاک های تعیین کننده آن را میشناسند، افزود: رتبه بندی را از سال ۹۱ وعده دادند و یک بار سال ۹۴ اجرا شد ولی آن چه در آن زمان و امروز به عنوان طرح رتبه بندی معلمان اجرا می شود، در واقع یک افزایش حقوق است و چیزی بیش از آن نیست.وی درباره این که اصل رتبه بندی که قرار بود به کیفیت کار معلمان بینجامد در این طرح به نتیجه خواهد رسید به مهر گفت: این مقدار اعتبار تنها شبیه یک افزایش حقوق است که قبل از آن برای کارکنان دیگر دولت اعمال شده است. اسمش را رتبه بندی و آن ایدهآلی که طراحان آن در نظر داشتند نمی توان گذاشت و آن خروجی را ندارد. مولفه هایی برای اجرای رتبه بندی نوشته اند اما ببینید من معلم فقط منتظر افزایش آن میزان حقوق روی فیش حقوقی ام هستم و اگر کلاسم را خوب اداره کنم ربطی به این اعداد کم ندارد و به وجدانم مربوط است. وی ادامه داد: گاهی شما می آیید یک افزایش حقوق معنادار لحاظ می کنید که معلم شغل دوم و سومش را کنار بگذارد، آن وقت میتوان به این که کیفیت در مدارس دولتی بالا برود امید داشت ولی الان در مدارس دولتی هر جا کیفیت خوب باشد به وجدان معلم ربط دارد نه سیستم.
گفت و گو
عضو کمیسیون آموزش در گفت وگو با خراسان:
دولت مصوبه رتبه بندی را با قید 2 فوریت به مجلس ارائه دهد
محمد اکبری- با وجود این که آموزش و پرورش و دولت معتقدند پروژه رتبه بندی معلمان نیاز به نظر مجلس ندارد، ما دیروز با علیرضا سلیمی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس گفت وگو کردیم که او نظر متفاوتی داردو معتقد است طرح رتبه بندی باید به تصویب مجلس برسد. وی با اشاره به تصویب طرح رتبه بندی معلمان در هیئت دولت اظهار کرد: طرح رتبه بندی معلمان که در هیئت دولت تصویب شد مطالبه جدی مجلس از دولت بود .
وی خاطرنشان کرد:ما از دولت می خواهیم که این مصوبه را در قالب لایحه ای با قید دو فوریت به مجلس ارائه کند تا ما نیز در مجلس با رعایت ملاحظات آن را به تصویب برسانیم.