مسعود حمیدی - فعالان صنعت چاپ استان از گرانی کاغذ، چهار برابر شدن قیمتها، نبود نظارت، نبود متولی و کمکاری وزارت صمت در رفع و پیگیری مشکلات صنعت گران حوزه چاپ گفتند. به گزارش خراسان رضوی، روز ملی صنعت چاپ فرصتی را فراهم کرد تا همچون سال های گذشته موسسه فرهنگی هنری خراسان میزبان جمعی از فعالان و اعضای هیئتمدیره صنعت چاپ استان باشد تا مهمترین چالشها و مشکلات پیش روی این صنعت را بازگو کنند.
وضعیت اسفناک تامین مواد اولیه نتیجه کم توجهی دولت
رئیس اتحادیه چاپخانهداران استان در این نشست، ابتدا از موسسه فرهنگی هنری خراسان برای تقبل خدمات چاپ دفترچههای مخصوص سیلزدگان که به همت اتحادیه صنعت چاپ استان در راستای همراهی و کمک به هموطنان عزیز سیل زده تهیه می شود تقدیر و تشکر کرد و در ادامه به بیان مشکلات این صنعت پرداخت. «علی مغانی» گفت: وضعیت تأمین مواد اولیه موردنیاز صنعت چاپ هم در بحث کاغذ و هم در بحث مرکب، مقوا و زینک اسفناک است که همه اینها ناشی از بیتدبیری دولت است. مغانی ادامه داد: دولت تصور میکند تمام نیاز کشور به کاغذ محدود به ناشران و چاپ کتاب است. البته ما منکر این نیستیم که ناشران به کاغذ نیاز دارند اما امروز دیگر خبری از چاپ کتاب در تیراژ 10 هزارتایی و حتی 5 هزارتایی نیست، لذا این که همه مصرف کاغذ را در چاپ کتاب ببینند، بسیار کار اشتباهی است. از سوی دیگر این که با ارز دولتی برای واردات کاغذ برنامه ریزی کرده اند ولی نظارت کافی نیست خودش عامل ایجاد رانت شده است. از طرفی برای تهیه کاغذ به صورت آزاد هم به دلیل تعزیراتی بودن آن محروم و در حوزه بازاریابی دچار مشکل شده ایم.
کتاب هایی که بازیافت می شود
وی ادامه داد: ناشران انسانهایی فرهنگی و فرهیخته هستند اما وقتی کاغذ یا زینک با ارز دولتی به آنها داده میشود باید نظارت شود که قیمت کتاب را بر اساس همان ارز دولتی تعیین کنند و به مردم بفروشند. در واقع هدف دولت برای افزایش سرانه مطالعه باید این باشد که مردم بتوانند کتاب را در سبد خانواده اضافه کنند لذا قیمت کتاب باید بر اساس ارز دولتی به دست مردم برسد نه کاغذ بندی 500 هزارتومانی. نتیجه نبود نظارت بر قیمت کتابهایی که با زینک و کاغذ دولتی چاپ میشود، ناتوانی مردم در خرید و نهایتاً بازیافتی شدن کتابهای منتشرشده ای است که مشتری ندارد.
وزارت صمت حتی یک جلسه با فعالان صنعت چاپ نداشته است
رئیس اتحادیه چاپخانهداران استان افزود: وزارت صنعت، معدن و تجارت که متولی این صنعت است حتی یک جلسه با فعالان حوزهای که متولی 80 درصد صادرات غیرنفتی کشور است، برگزار نکردو پیگیر آن نشد که ما به چه مواد اولیهای نیاز داریم، چرا باید گلاسه کیلویی 3500 تومانی را کیلویی 22 هزار تومان و مقوای 3000 تومانی را 27 هزار تومان خریداری کنیم؟ مسئول این بی توجهی به جز وزارت صمت چه کسی است؟ وی ادامه داد: بنده از آقای استاندار محترم خراسان رضوی تشکر میکنم چون بعد از این که اعلام کردیم ما مشکل مواد اولیه داریم جلسه ستاد تسهیل را تشکیل و دستورات لازم را دادند و کمک کردند. اما مشکلات همچنان پابرجاست، در شرایط تحریم تلاش کردیم در قالب افزایش توان شرکت تعاونی صنعت چاپ استان مواد اولیه را با قیمت مناسب در اختیار اعضا قرار دهیم در همین راستا برای واردات 60 تن مرکب، یک گشایش اعتبار انجام شد و چهار ماه است ما پول فعالان را برای این کار گرفته ایم، ارز هم حواله شده اما هاک بانک ترکیه به دلایل نامعلوم و شاید هم سیاسی پول فروشندهها را نمیدهد، مُرکب به گمرک رسیده است اما ترخیص نمیشود. ما بارها به سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مراجعه کردیم اما کسی جوابگو نبود. اگر بانک مرکزی برای ترخیص مواد اولیه مشکل ایجاد کرده، وظیفه سازمان صمت استان است که پیگیری کند. چه کسی باید این مشکل را حل کند؟ چرا آقایان بر حسب وظیفه قانونی خود پیگیری نمی کنند.
ما سرباز مملکت هستیم اما دوستان هم بپذیرند وظیفه تأمین تدارکات ما با آنهاست
مغانی در ادامه از گشایش اعتباری 1200 تنی مقوا توسط شرکت تعاونی صنعت چاپ استان هم خبر داد و اظهار کرد: ما این کار را کردیم اما کسی کمک نمیکند، چه کسی باید پیگیری کند؟ آیا وظیفه نمایندگان و مسئولان حمایت از دلالها و واسطههاست؟ این وضعیت یعنی کمک به دلال و واسطه، نابود شدن صنعت و بیکار شدن فعالان و کارگران این حوزه. ما سرباز این مملکت هستیم و باید تولید کنیم اما مسئولان هم بپذیرند که نقش آنها تأمین تدارکات مورد نیاز برای این سربازان است. چرا باید قیمت کاغذ و مقوا سرسامآور شود؟ باید بگذارند خود نهادهای متولی، کاغذ را توزیع کنند.
وی تأکید کرد: از این که کاغذ ناشران با ارز دولتی تامین شد متشکریم اما همین شرایط باید برای چاپ صنعتی و رونق تولید فراهم شود زمانی که کارگروه تشکیل شد، کاغذ 70 هزار تومان بود و امروز به 500 هزار تومان رسیده است. همین شرایط در مقوا، زینک و مرکب هم حاکم است. رهبر معظم انقلاب امسال را سال رونق تولید اعلام کرده است اما وزارت صمت، این رونق را شما باید حمایت کنید.
بخشنامه صادرات ما را به خاک سیاه نشاند
مغانی در واکنش به ممنوعیت صادرات کالاهای صنعت چاپ نیز گفت: وزیر محترم سابق صنعت بخشنامهای مبنی بر ممنوعیت صادرات محصولات چاپی صادر کرده بدون اینکه متوجه شود این بخشنامه چه بلایی سر صنعت چاپ میآورد و ما را به خاک سیاه مینشاند، با این تصمیم تمام بازارهای هدف ما از بین رفت، مشتریها دیگر به ما اعتماد نمیکنند و سراغ کشورهای دیگر می روند. چه کسی باید پاسخگوی این تصمیم عجولانه باشد؟
صنعت چاپ متولی ندارد
رئیس اتحادیه اظهار کرد: مشکل بزرگ صنعت چاپ این است که پدر و متولی ندارد، ما از دولت هیچ گونه کمکی نمیخواهیم، تنها لطفی که میتواند بکند این است که سنگهایی را که خودش جلوی پای ما انداخته، بردارد. مغانی گفت: بیش از 70 روز است برای ثبت سفارشی که پول آن را پرداخت کردهام معطلماندهام و کسی هم پاسخگو نیست، معلوم نیست وزیر صنعت در این موضوع چه نقشی دارد و چرا از طریق بانک مرکزی پیگیر حل مشکلات ما نیست. حال اگر ما یک روز پول آب یا برق را دیرتر پرداخت کنیم هم جریمه میشویم و هم آب و برق را قطع میکنند، هزینه تاخیر این هفتاد روز با کیست؟ وی گفت: بنده از مقامات قضایی و معاونت پیشگیری دادگستری استان تشکر میکنم که با تشکیل کارگروه قضایی حمایت از تولید کمک زیادی به ما کردهاند.
رئیس اتحادیه چاپخانهداران استان افزود: مشکلات ما تنها محدود به دولت نیست حتی پارلمانهای بخش خصوصی مانند اصناف و اتاق بازرگانی هم سیاست های دوگانه ای دارند. به عنوان نمونه، پنج سال است اتاق اصناف مشهد آییننامه ما را مصوب نکرده و ما نمیدانیم وقتی یک متقاضی یا فعال مراجعه میکند چگونه با او برخورد کنیم. وی تأکید کرد: انتظار ما این است که متولی حوزه صنعت چاپ یعنی وزارت صنعت، معدن و تجارت به وظیفه قانونی خود عمل کند.
مشکلات حوزه چاپ سیلک و خانهبهدوش بودن صاحبان کارگاهها
در ادامه «باغبان نژاد» عضو کمیسیون فنی اتحادیه چاپخانهداران استان با اشاره به مشکلات چاپ سیلک در استان گفت: چاپ سیلک بسیار گسترده است، از چاپ منسوجات تا سرامیک و نایلون و غیره در این حوزه قرار میگیرد، با وجود این فعالیت کارگاههای چاپ سیلک بعضاً در محیط بسیار کوچک و غیراستاندارد و با تعداد افراد کم انجام میشود در حالی که باید این واحدها را تقویت کرد. وی افزود: چاپ سیلک به دلیل موادی که در چاپ استفاده میشود، بوی نامطبوعی دارد به همین دلیل فعالان این حوزه چون فضای کار مناسبی ندارند ناگزیرند مدام در حال جابه جایی و تغییر مکان باشند. لذا نیاز است فضایی در اختیار این کارگاههای کوچک قرار داده شود. از سویی فعالان صنعت چاپ سیلک درآمد کمی دارند و نیازمند دریافت تسهیلات هستند تا بتوانند کیفیت تولیدات و گستره فعالیت خود را افزایش دهند. بانکها لازم است در جهت توسعه بیش از پیش تسهیلات در اختیار صنایع کوچک قرار دهند.
«لطفی» دیگر عضو کمیسیون فنی اتحادیه چاپخانهداران استان نیز به اهمیت به روزرسانی امکانات در این حوزه اشاره کرد و گفت: سیاستهای کلی اتحادیه، حمایت از واحدهایی است که قصد دارند ماشینآلات روز صنعت چاپ را تهیه کنند، در همین راستا ما پیگیر هستیم ماشینآلاتی را که در استان وجود ندارد وارد کنیم و در این زمینه به حمایت نیاز داریم.
سنگاندازی ادارات دولتی
«ایرج فرشته پور» بازرس اتحادیه چاپخانهداران نیز در این نشست گفت: یکی از مشکلاتی که تعداد زیادی از همکاران بابت آن به اتحادیه مراجعه میکنند، این است که می گویند ادارات استان به روشهای مختلف در مسیر آنها سنگاندازی میکنند بهطور مثال تأمین اجتماعی کارشناسان جوان و بیتجربه را به واحدها میفرستد تا تنها فهرستی تهیه کنند و پول بگیرند، اما اصلاً پیگیر حل مشکلات نیستند و یک بازار کاسبی برای خودشان درست کردهاند. فرشته پور افزود: شهرداریها نیز اجازه نمیدهند همکاران ما دستگاههای خود را در محیطهای کارگاهی مستقر کنند، میگویند کارگاه حالت انبار تجاری دارد و باید به کارگاه تجاری تغییر وضعیت پیدا کند که هزینه آن از سه میلیون تومان به 12 میلیون تومان افزایش مییابد. این افزایش هزینهها و سختگیریهای نهادهای دولتی، گستره فعالیت چاپخانهداران را کاهش داده است. وی گفت: نمونه آن مالیات بر ارزشافزوده است که گفته میشود 9درصد است اما تا 45درصد دریافت میشود، این موضوع تبدیل به یک بحران برای چاپخانهداران شده و حتی یکی از بزرگترین چاپخانههای استان به دلیل همین مالیات بر ارزشافزوده تعطیل شد.
خطر از دست دادن بازارهای بین المللی
در ادامه «محمدرضا توسلی» نایبرئیس اتحادیه چاپخانهداران استان اظهار کرد: 90 درصد فعالیت صنعت چاپ وابسته به خارج کشور است و متاسفانه هم در زمینه مواد اولیه و هم در زمینه فناوری و ماشینآلات وابسته به خارج کشور هستیم. به همین دلیل شرایط موجود و تحولات اخیر باعث میشود نتوانیم کیفیت را در این صنعت گسترش دهیم زیرا قادر به تأمین مواد اولیه، ماشینآلات و فناوری های جدید نخواهیم بود. توسلی افزود: امروز دغدغه اصلی فعالان حوزه چاپ تأمین مواد اولیه به هر قیمتی است تا بتوانند مشتریان خود را حفظ کنند و کسی به فکر توسعه و ارتقا نیست اما اگر این مسائل ادامه پیدا کند و نتوانیم صنعت چاپ را بهروز کنیم قادر نخواهیم بود با کشورهای دیگر رقابت کنیم و عملاً از بازار بینالمللی حذف خواهیم شد. وی ادامه داد: وقتی نتوانیم تولیدات خود را صادر کنیم، بازارهای هدف را از دست خواهیم داد. بخشنامهها روزانه صادر میشود و هیچ ثباتی ندارد، مواد اولیه نیز از گمرک ترخیص نمیشود. از سویی چه کسی قادر است هزینه هشت برابر شدن قیمت برخی مواد اولیه را جبران کند؟ آیا مشتری میتواند آن را بپردازد؟ چاپخانهدار میتواند آن را پرداخت کند؟ چه کسی این هزینه تحمیلشده را تأمین میکند؟ باید بانکها حمایت و نیاز نقدینگی ما را تأمین کنند.
در ادامه «عزیزی مقدم» مدیر روابط عمومی و کارشناس حوزه چاپ و نشر این اتحادیه اظهار کرد: امروز مشکل ما هم در حوزه تولیدکننده است و هم در حوزه سرمایهگذاران، زیرا بعضا سرمایهگذار پول دارد اما دانش این صنعت را ندارد یا تحقیقات و پژوهش کافی انجام نداده است، از طرف دیگر، تولیدکننده هم بدون توجه به نیاز بازار، ماشینآلات را تهیه میکند که نشان می دهد بازاریابی این حوزه مشکلاتی دارد. وی افزود: یکی دیگر از مشکلات ما مربوط به نظارتهای حاکمیتی در صنعت چاپ است. با توجه به این که همه صنایع بهنوعی وابسته به صنعت چاپ هستند، گستره این حوزه قابلتوجه است. امروز کسانی متولی و ناظر این حوزه هستند که درک درستی از صنعت چاپ ندارند.
دولت اتحادیهها را تقویت کند و قدرت اجرایی به آنها بدهد
این کارشناس اضافه کرد: در واقع دولت و حاکمیت باید بهطرف تقویت سندیکاها و اتحادیهها حرکت کنند زیرا خود صنعت گران میدانند در درون این حوزه چه خبر است و باید چه تصمیمی گرفته شود. باید قدرت اجرایی اتحادیهها افزایش یابد. این که مواد اولیه تهیه میشود و بهدرستی توزیع نمیشود، ناشی از همین کمبود قدرت اجرایی اتحادیههاست. در بلندمدت ورود فناوری باید توسط دولت حمایت شود زیرا امروز برخی از بزرگترین واحدهای صنعت کاغذ، هنوز با فناوری 30 سال پیش فعالیت میکنند. وی گفت: دولت باید ارز را برای واردات فناوری صنعت چاپ صرف کند، ما نیازمند آن هستیم که در مسیر به روز کردن صنعت چاپ قرار گیریم اما این که دولت برای این موضوع تسهیلات با نرخ 18 درصد به ما میدهد، بههیچوجه پاسخگو نیست و ما نیازمند تسهیلات ویژه با نرخ 4درصد هستیم. وی ادامه داد: از هر قرارداد ما 16.7 درصد سهم تأمین اجتماعی می شود، اگر واحدهای صنعتی تقویت شوند و بتوانند برای صادرات برنامه ریزی کنند و ماشینآلات را بهروز کنیم قطعاً میتوانیم هزینهها را جبران کنیم اما تا وقتی حمایتی نباشد به نوعی مجبور هستیم با کاهش هزینه ها به هر شکلی سر پا بمانیم تا کارگران بیکار نشوند.
صنایع بستهبندی مورد غفلت واقعشده است
«مخملباف» یکی دیگر از اعضای اتحادیه چاپخانهداران استان ضمن قدردانی از موسسه فرهنگی هنری خراسان برای انعکاس مشکلات فعالان صنعتی به خصوص حوزه چاپ اظهار کرد: چندین سال است شعار حمایت از تولید توسط رهبر معظم انقلاب مطرح میشود ولی عملاً اتفاقی رخ نمیدهد. این شعارها زمانی محقق میشوند که دولتمردان بهصورت جدی از تولید حمایت کنند. وی گفت: صنعت بستهبندی که میتواند تحول زیادی ایجاد کند، حمایت نمیشود. شاید راحتترین کار برای یک چاپخانهدار ادامه فعالیت با همان دستگاهها و چاپهای قدیمی است اما امروز صنعت بستهبندی میتواند تحولی بزرگ در حوزه صنعت چاپ و صنایع ایجاد کند تا مجبور نباشیم به خاطر ضعف بستهبندی زعفران را بهصورت فله صادر کنیم و از آنطرف کشور اسپانیا با بستهبندیهای استاندارد آن را به اسم خودش در جهان ثبت و سود چند برابری عاید خودش کند. وی اظهار کرد: از سال گذشته با کلی تصورات مثبت، چاپخانهداران از وزارت ارشاد به وزارت صمت منتقل شدند اما در طول این مدت اصلاً وزارت صمت توجهی به این موضوع نداشته است، حتی یک جلسه برگزار نکردند که ببینند مشکلات و انتظارات این حوزه چیست.
فقط 20 کارگاه از ده ها کارگاه چاپ سیلک مشهد فعالیت رسمی دارند
«محمد حمامی» مسئول کمیسیون چاپ سیلک اتحادیه چاپخانه داران استان نیز در این نشست گفت: چاپ سیلک با وجود تمام گستره ای که دارد هنوز ناشناخته است، امروز کارگاه های چاپ سیلک زیادی در مشهد فعال است اما به دلیل حمایت نشدن، تمام فعالیت این کارگاهها سنتی است. ضمن آن که قیمت مواد اولیه مورد نیاز این حوزه حداقل 4 برابر افزایش یافته است. حمامی افزود: یکی از عمدهترین مشکلات ما بحث بیمه است، از سال 94 حق بیمه کارگران کارگاههای چاپ سیلک از 10 به 30 درصد افزایش پیداکرده و این موضوع فشار زیادی به ما آورده است. تنها تعداد محدودی از کارگاه ها به صورت رسمی فعالیت میکنند زیرا کارفرما توانایی ندارد سهم 30درصدی را پرداخت کند. درحالیکه حرفه چاپ سیلک یکی از سختترین مشاغل است و کارگر این کارگاهها حتی 10 سال هم به دلیل مواد شیمیایی که به کار گرفته میشود، در این صنعت دوام نمیآورد.
ریزش 95 درصدی بیمهشدگان به دلیل افزایش سهم بیمه
وی تأکید کرد: امروز تحت تأثیر افزایش حق بیمه، بیش از 95 درصد ریزش در تعداد بیمهشدگان این صنعت داریم که فاجعه است. از سویی امروز به دلیل سختگیریهای انجامشده برای صدور جواز کسبها؛ در کارگاههای زیرزمینی چاپ سیلک، چیزهایی روی بسته های مواد غذایی، لوازم بهداشتی و سلامتمحور چاپ میشود که نگرانکننده است اما کسی نظارت نمیکند و این هم یک فاجعه است. «صحراگرد» دیگر عضو کمیسیون چاپ سیلک نیز به مشکلات کارگاههای چاپ سیلک در مشهد اشاره کرد و گفت: این کارگاهها عمدتاً با بهکارگیری اتباع بیگانه فعالیت می کنند و از سال 94 بیشتر کارگاهها متأثر از افزایش حق بیمهها به سمت فعالیت زیرزمینی رفتهاند.