خوانندگان محترم! در صفحه 12 روزنامه خراسان، پاسخگوی پرسش های حقوقی شما هستیم. شما می توانید پرسش های خود را در تمام زمینه های حقوقی، از طریق پیامک به شماره 2000999 ارسال کنید. لطفاً در ابتدای متن پیامک حتما کلمه «حقوقی» را قید فرمایید.
پرسش: حدود یک سال از عقد من و همسرم میگذرد و هنوز زندگی مشترک را شروع نکردهایم. اما شوهرم به دلایلی که بازگو نمیکند، قصد جدایی دارد و به من کم توجه شده است. دایم از طلاق توافقی حرف میزند و تهدید میکند که مهریهام را نمیپردازد. با توجه به اینکه هنوز زندگی مشترک ما شروع نشده است، آیا به من مهریه تعلق میگیرد؟
پاسخ: بله، مهریه یکی از حقوق مالی زن است که به مجرد عقد ازدواج به وی تعلق می گیرد. یکی دیگر از حقوق مالی زن، نفقه یعنی هزینه متعارف زندگی شامل خوراک، پوشاک و مسکن است. البته در صورتی که از تمکین از شوهر و انجام وظایف زناشویی در قبال ایشان خودداری کنید تا زمان تمکینِ مجدد، حق دریافت نفقه را از دست می دهید مگر این که از زمان وقوع عقد ازدواج تاکنون از همسرتان تمکین نکرده باشید یعنی با وی زناشویی نداشته یا در منزل مشترک سکونت نکرده باشید، در این صورت می توانید تا زمان دریافت کامل مهریه از تمکین خودداری کنید و در این حالت عدم تمکین، موجب سقوط حق نفقه شما نمی شود. به «حق خودداری از تمکین» تا دریافت کامل مهریه در اصطلاح «حق حبس» می گویند. ماده 1085 قانون مدنی بیان می کند «زن می تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر این که مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود.» برای الزام همسرتان به پرداخت مهریه می توانید به دادگاه خانواده محل زندگی خود یا همسرتان دادخواست مطالبه مهریه تقدیم کنید. دادگاه ایشان را به پرداخت مهریه محکوم می کند. در صورتی که همسرتان بتواند با اقامه دلیل در دادگاه ثابت کند که توانایی پرداخت مهریه را ندارد و در اصطلاح اعسار خود از پرداخت مهریه را ثابت کند، دادگاه وی را ملزم به پرداخت مهریه به اقساط خواهد کرد. اما پرداخت نکردن نفقه اشخاص واجب النفقه جرم است و مجازات حبس در پی خواهد داشت. به عبارت دیگر اگر با توضیحات مذکور شما مستحق دریافت نفقه باشید و همسرتان از پرداخت نفقه خودداری کند، می توانید از ایشان به اتهام «ترک انفاق» به دادسرا شکایت کنید. مجازات پرداخت نکردن نفقه شش ماه تا دو سال حبس است. ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده بیان می کند: «هرکس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تأدیه نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع کند، به حبس تعزیری درجه شش محکوم می شود. تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است و در صورت گذشت وی از شکایت در هر زمان تعقیب جزایی یا اجرای مجازات موقوف می شود.» تبصره این ماده اضافه می کند: «امتناع از پرداخت نفقه زوجه ای که به موجب قانون مجاز به عدم تمکین است و نیز نفقه فرزندان ناشی از تلقیح مصنوعی یا کودکان تحت سرپرستی مشمول مقررات این ماده است.» علاوه بر این می توانید با ارائه دادخواست از دادگاه خانواده درخواست کنید ایشان را ملزم به پرداخت نفقه کند. دادگاه خانواده به موضوع رسیدگی و در صورت استحقاق شما به دریافت نفقه، همسرتان را ملزم می کند مسکن و هزینه های متعارف زندگی شما را تأمین یا ماهانه مبلغ مشخصی به عنوان هزینه مسکن و دیگر هزینه های زندگی به شما پرداخت کند. در صورتی که ایشان به هر دلیل حتی به دلیل ناتوانی مالی از پرداخت نفقه خودداری کند برای شما حق درخواست طلاق ایجاد می شود.