خوانندگان محترم! در صفحه 12 روزنامه خراسان، پاسخگوی پرسش های حقوقی شما هستیم. شما می توانید پرسش های خود را در تمام زمینه های حقوقی، از طریق پیامک به شماره 2000999 ارسال کنید. لطفاً در ابتدای متن پیامک حتما کلمه «حقوقی» را قید فرمایید.
پرسش: از فردی طلبکار بودم. او بابت بدهی خود به من چکی داد که امضای آن اشکال داشت و بانک از پرداخت آن خودداری کرد. حالا او از زیر بار پرداخت بدهی اش شانه خالی میکند. چاره چیست؟
پاسخ: پس از ارائه چک به بانک و دریافت گواهی عدم پرداخت، میتوانید از دادگاه عمومی حقوقی درخواست کنید برای وصول وجه چک، اجراییه صادر کند یا در صورت وجود شرایطی که در ادامه توضیح داده خواهد شد، علیه صادر کننده چک به اتهام صدور چک بلامحل به دادسرای محل بانکی که گواهی عدم پرداخت صادر کرده است، شکایت کنید. امضای چک به شکلی که به عدم پرداخت آن منجر شود، صدور چک بلامحل تلقی میشود. ماده 2 قانون صدور چک مقرر کرده است:«صادرکننده چک باید در تاریخ صدور، معادل مبلغ چک در بانک محالٌ علیه محل (نقد یا اعتبار قابل استفاده) داشته باشد و نباید تمام یا قسمتی از وجهی را که به اعتبار آن چک صادر کرده به صورتی از بانک خارج نماید یا دستور عدم پرداخت وجه چک را بدهد و نیز نباید چک را بهصورتی تنظیم نماید که بانک به عللی از قبیل عدم مطابقت امضا یا قلم خوردگی در متن چک یا اختلاف در مندرجات چک و امثال آن از پرداخت وجه چک خودداری نماید.» چک نشانه طلب دارنده آن از صادرکننده و ظهرنویسان است. ظهرنویس شخصی است که با امضای پشت چک، آن را به دیگری واگذار کرده است. دارنده چک میتواند با ارائه گواهی نامه عدم پرداخت، از دادگاه صدور اجراییه نسبت به کسری مبلغ چک و حقالوکاله وکیل طبق تعرفه قانونی را درخواست کند. دادگاه مکلف است در صورت وجود این شرایط، حسب مورد، علیه صاحب حساب، صادرکننده یا هر دو، اجراییه صادر کند: الف ـ در متن چک، وصول وجه آن منوط به تحقق شرطی نشده باشد؛ ب ـ در متن چک قید نشده باشد که چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهدی است؛ ج ـ گواهی نامه عدم پرداخت به دلیل دستور عدم پرداخت طبق ماده ۱۴ این قانون و تبصرههای آن صادر نشده باشد. صادرکننده مکلف است ظرف مدت 10 روز از تاریخ ابلاغ اجراییه، بدهی خود را بپردازد یا با موافقت دارنده چک ترتیبی برای پرداخت آن بدهد یا مالی معرفی کند که اجرای حکم را میسر کند؛ در غیر این صورت، حسب درخواست دارنده، اجراییات احکام دادگستری، اجراییه را طبق «قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی مصوب 1394.3.23» به مورد اجرا میگذارد و نسبت به استیفای طلب اقدام میکند.»برخی از مواردی که صادرکننده چک قابل تعقیب کیفری نیست از این قرار است: 1- در صورتی که صادرکننده چک قبل از تاریخ شکایت کیفری، وجه چک را نقداً به دارنده آن پرداخته یا در مورد پرداخت وجه آن با شاکی خصوصی توافق کرده باشد؛ 2- در صورتی که ثابت شود چک به صورت سفید امضا صادر شده است؛ 3- در صورتی که در متن چک، وصول وجه آن منوط به تحقق شرطی شده باشد یا قید شده باشد که چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهدی است.