آشنایی با صنعت فلزات اساسی در بازار سرمایه و تحلیل بر چشم انداز این صنعت
تعداد بازدید : 83
چشم فلزات به بازارهای جهانی
گروه اقتصاد h.habibi@khorasannews.com
به منظور برداشتن اولین قدم ها برای ارائه یک تحلیل بنیادین از صنعت فولاد و فلزات اساسی، ابتدا زنجیره تولید فولاد را از معدن تا کارخانه های فولاد تشریح خواهیم کرد. همزمان نمادهای فعال در هر یک از حلقه های زنجیره تولید را معرفی خواهیم کرد تا ضمن آن تصویری از وضعیت صنعت در بازار سرمایه ارائه شود. نهایتا برای فعالان بازار سرمایه، نکاتی تحلیلی درباره این صنعت ارائه خواهیم کرد.
آشنایی با فولادی های بورس
با در نظر گرفتن فرایند تولید فولاد که قبلا تشریح شد، می توان سه دسته از شرکت های بورسی مرتبط با این صنعت را شناسایی کرد:
* تولیدکنندگان سنگ آهن
* تولیدکنندگان فولاد
* تولیدکنندگان مواد نهایی از محصولات فولادی
سه قلوهای سنگ آهنی
در بورس سه شرکت بزرگ داریم که فعالیت های مربوط به اولین حلقه زنجیره تولید فولاد یعنی استخراج سنگ آهن را انجام می دهند که به سه قلوهای سنگ آهنی هم معروفند: کگل، کچاد و کنور. البته این شرکت ها فعالیت خود را به تازگی توسعه داده و گاهی تا مرحله آخر یعنی تولید فولاد هم پیش رفته اند اما فعالیت اصلی آن ها در حوزه سنگ آهن است. این سه نماد در بورس حاضرند. اما هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه را هم باید به این فهرست افزود. میدکو که در فرابورس درج نماد شده نیز در اکثر حلقه های زنجیره تولید فولاد فعال است و حتی محصولات غیرآهنی نیز تولید می کند. برای تکمیل فهرست، شرکت سرمایه گذاری معدن و فلزات را هم به آن افزوده ایم که سهام دار چند شرکت معدنی و فلزی است و در بورس با نماد ومعادن فعال است.
پارامترهای تحلیل سنگ آهنی ها
در تحلیل وضعیت آتی هر شرکتی، شما باید به دنبال پارامترهای درآمدی و هزینه ای باشید. در طرف درآمدها، میزان تولید و نرخ فروش تعیین کننده است. برای پیش بینی تحولات مقدار تولید، بهتر است برنامه های آتی شرکت ها را با توجه به اطلاعیه هایشان رصد کنید. اما درباره نرخ فروش، موضوع کمی پیچیده تر است. از سویی باید روندهای نرخ های جهانی را ببینید و از سوی دیگر ملاحظات و فرایندهای داخلی را.
در این باره باید توجه کنید که هم اکنون سنگ آهن (و محصولات حاصل از آن) در داخل به صورت دستوری و معادل ضریبی از قیمت فولاد، نرخ گذاری می شود. به این صورت که فولاد تولیدی شرکت فولاد خوزستان (فخوز) مبنا قرار می گیرد و کنسانتره معادل حدودا 13 درصد فولاد و گندله معادل حدودا 21 درصد فولاد تولیدی خوزستان نرخ گذاری می شود.
آزادسازی در راه است؟
اما به تازگی اتفاقاتی افتاده است که احتمال تغییر شرایط قیمت گذاری محصولات (کنستانتره و گندله) شرکت های سنگ آهنی را فراهم خواهد کرد. روز دوشنبه، یک اتفاق جدید افتاد. بورس کالا در اطلاعیه ای از پذیرش گندله تولیدی شرکت گل گهر (کگل) خبر داد. موضوعی که می تواند مقدمه آزادسازی قیمت گندله تلقی شود. مخصوصا آن که اخیرا مشکلاتی در تامین سنگ آهن و کنسانتره کشور پیش آمده است و سیاست گذاران علاقه مندند با ایجاد جذابیت برای شرکت ها، مشوقی برای تولید بیشتر سنگ آهن و گندله فراهم کنند. برخی مسئولان نیز تمایل خود به آزادسازی نرخ ها را اعلام کرده اند. خلاصه آن که اگر به دنبال سرمایه گذاری در سنگ آهنی ها (کگل، کچاد، کنور و هلدینگ های سهام دار آن ها) هستید، بعد از تحلیل میزان تولید و قیمت های جهانی، اخبار داخلی و مواضع وزیران (وزیر صنعت و اقتصاد) را هم به دقت رصد کنید تا با یک تحلیل جامع به سراغ شرکت ها بروید.
فولادسازان باز هم رشد می کنند؟
اما گروه دوم زنجیره تولید فولاد، شرکت هایی هستند که با دریافت گندله یا آهن اسفنجی، انواع محصولات فولادی تولید می کنند. البته همان طور که شرکت های معدنی، به تازگی وارد حلقه های بعدی شده اند و فولاد هم تولید می کنند، برخی فولادی ها هم فعالیت خود را گسترش داده و تولیدات معدنی هم دارند. جدول زیر فهرستی از فولادی های بازار سرمایه را ارائه می کند.
گفتنی است گروه فولادی، مخصوصا شرکت های اصلی فولادساز مثل فولاد خوزستان، فولاد مبارکه اصفهان و فولاد کاوه که به تازگی بورسی شده، رشد قابل توجهی کرده اند و گاهی بیش از 50 درصد بازدهی نصیب سهام داران کرده اند. رشد بیشتر نمادهای این گروه، وابسته به عملکرد آن ها و به خصوص قیمت های جهانی فلزات است.
روزهای سخت "ساخت محصولات فلزی"
اما گروه سوم در زنجیره محصولات فلزی، گروهی هستند که با دریافت فولاد خام به شکل های مختلف، انواع محصولات نهایی را تولید و روانه بازار می کنند. شاید معروف ترین شرکت های این گروه، همان صنایع آذر آب و ماشین سازی اراک باشند که طی ماه های قبل، هر دو خبرساز شدند. جدول زیر نمادهای این گروه را به طور خلاصه به شما معرفی می کند
محصولات فلزی، به کجا خواهند رسید؟
اما تحلیل گروه محصولات فلزی، بسیار سخت تر از دو گروه اول است. به طور کلی، هر چه از ابتدای زنجیره تولید (سنگ آهن) به سمت انتها (محصولات مصرفی نهایی) حرکت کنیم، محصولات متنوع تر و شرکت ها و بافت هزینه ای و درآمدی آن ها ناهمگن تر می شود. مثلا در همین گروه کوچک که در جدول فوق معرفی شده است، برخی شرکت ها محصولات صنعتی مثل دیگ بخار، لوله، تجهیزات انتقال گاز و... تولید می کنند که تقاضا برای آن ها کاملا وابسته به رونق در آن صنایع است. از این رو برای تحلیل بنیادین قوی، باید وضعیت آن صنعت ها را هم بررسی کنید. برخی دیگر انواع ظروف و قوطی های بسته بندی (خوراکی و دارویی) تولید می کنند که بازار مصرف کاملا متفاوتی دارند؛ رونق خرده فروشی می تواند باعث بهبود شرایط آن ها شود. برخی نیز محصولات خاصی مثل تیغ اصلاح تولید می کنند که تحلیل وضعیت فروش و قیمت آن، تحلیل دقیق میکروسکوپی می طلبد.
فولادی ها را چگونه ارزیابی کنیم؟
در تحلیل شرکت های حلقه دوم زنجیره تولید فلزات، یعنی شرکت های فولادی، قبل از هر چیز قیمت های جهانی را رصد کنید. شمش (billet) را در پایگاه های بین المللی رصد کنید و مخصوصا، حواستان به چینی ها باشد. چینی ها از چند جهت تاثیر به سزایی بر قیمت فولاد دارند؛ اولا یک مصرف کننده بزرگ هستند، ثانیا خودشان یکی از بزرگ ترین تولیدکنندگان هم هستند و ثالثا به دلیل مشکلات زیست محیطی، به تازگی محدودیت هایی جدی بر بسیاری از صنایع خود وضع کرده اند تا از شدت آلایندگی بکاهند. از این رو هرکدام از این پارامترها می تواند قیمت محصولات فولادی را جابه جا کند. علاوه بر این، در تحلیل شرکت های فولادی، به نکات زیر هم دقت کنید:
•محصولات شرکت ها را به دقت رصد کنید؛ همان گونه که پیش از این نیز گفته شد، برخی شرکت های فولادی، به تازگی کار خود را توسعه داده و معدن دار هم شده اند. مثلا فولاد خوزستان هم اکنون خودش تولیدکننده گندله هم هست و فولاد مبارکه و فولاد خراسان هم در معدن سنگان دست به تولید زده اند. لذا سود این شرکت ها نه فقط به قیمت فولاد (بیلت و ورق و...) بلکه به وضعیت سنگ آهن و گندله هم بستگی خواهد داشت. برخی شرکت ها مثل ذوب آهن اصفهان هم محصولاتی مثل انواع مقاطع فولادی تولید می کنند که بازاری متفاوت (صنعت ساختمان) دارد. این شرکت قرار است ریل هم تولید کند. خلاصه آن که بعد از تحلیل کلی گروه، وارد جزئیات هر شرکت شوید و تفاوت محصولات و... را بیابید.
•بورس کالا را رصد کنید و قیمت محصولات شرکت ها را به دقت پیگیری کنید.
•در طرف هزینه ها هم علاوه بر نرخ های مواد اولیه (گندله و آهن اسفنجی) به قیمت الکترود هم دقت کنید. الکترود گرافیتی که در فرایند تولید فولاد استفاده می شود، به تازگی افزایش قیمت قابل توجهی داشته است.